1403/01/10
حیدر جانعلی زاده چوب بستی

حیدر جانعلی زاده چوب بستی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: 0000-0003-0827-560X
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
نشانی: بابلسر - پردیش دانشگاه مازندران - دانشکده علوم انسانی و اجتماعی - گروه علوم اجتماعی - پژهشگری
تلفن: 01135302655

مشخصات پژوهش

عنوان
آزادی علمی در فضای دانشگاهی، چالش ها، استراتژی ها و پیامدها
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
آزادی علمی فضای دانشگاهی تنگناها و چالش ها استراتژی ها پیامدها رویکرد کیفی
سال 1401
مجله پژوهش هاي راهبردي مسائل اجتماعي ايران
شناسه DOI
پژوهشگران سارا خرسند ، حیدر جانعلی زاده چوب بستی ، نادر رازقی

چکیده

آزادی علمی به اختیار و حق انتخاب همراه با امنیت در انجام دادن فعالیت های آکادمیک اشاره دارد. بهره مندی فضای دانشگاهی، شرطِ لازم و ضروری برای ایفای نقش های علمی و انجام دادن مسئولیت های اجتماعی است. آیا فضای دانشگاهی ایران در برخورداری از آزادی آکادمیک با چالش ها و تنگناهایی مواجه است؟ این تنگناها، به چه صورت است؟ چه علل و زمینه هایی سبب چنین تنگناهایی شده است؟ در مواجهه با این تنگناها، چه استراتژی هایی اتخاذ شده است؟ این تنگناها، چه پیامدهایی، به همراه داشته است؟ در مطالعۀ جامعه شناختی حاضر، با رویکرد کیفی و روش نظریۀ داده بنیاد، مسائلی دربارۀ آزادی علمی در ابعاد آموزشی، پژوهشی و انتشار آن از منظر اعضای هیئت علمی در دانشگاه های دولتی بررسی و داده های آن با انجام دادن مصاحبه های عمیق نیمه ساختاریافته جمع آوری شد و در نهایت، با 35 نفر از استادان رشته های مختلف دانشگاه های دولتی سراسر کشور، به اشباع نظری رسید. مقولۀ اصلی آن، چالش ها و تنگناهای آزادی علمی است که از موجبات علّی (4 مقوله)، عوامل مداخله گر (6 مقوله)، عوامل زمینه ای (3 مقوله) تشکیل شده است. مشارکت کنندگان این مطالعه، دو استراتژی متضاد (انطباق پذیری و مقاومت) را در مواجهه با این تنگناها برگزیدند. آنها از کاهش کیفیت آموزش و پژوهش، کاهش رسالت حرفه ای، فاصله گرفتن از دانشمند پروری، نداشتن احساس کارآیی و اثربخشی، منزوی شدن دانشمندان و کوچ دهی نخبگان به عنوان برخی پیامدهای منفی کمبود آزادی علمی در فضای دانشگاهی یاد کردند.