علی اکبر ایزدی فرد

بزرگان رجالی در وثاقت محمّدبن سنان اختلاف نظر شدیدی دارند. پس از تحلیل و بررسی عوامل تضعیف و توثیق، این نتیجه حاصل است که با توجه به نظریه اکثریت قدما چون نجاشی و ابن غضائری و بلکه اجماع اصحاب بنابر ادعای شیخ مفید بر تضعیف وی، به طور قطع تمامی موانع وثاقت وی مفقود نیست؛ زیرا ممکن است موانع، منحصر در عواملی چون وجاده ای و یا غلو نباشد. بنابراین، عوامل تضعیف او که بدست ما رسید، تمام نیست و بر حسب ظاهر، روایاتی بر توثیق او وجود دارد؛ با این حال، پذیرفتن مضمون این روایات و گذشتن از تضعیفات نجاشی و مشهور و بلکه اجماع اصحاب، براحتی ممکن نیست و چه بسا اعراض قدما از مضمون این دسته از روایات و تضعیف محمّدبن سنان از ناحیه آنها، موجب تضعیف سند این روایات می شود. پس، چاره ای نیست جز اینکه با در نظر گرفتن تضعیف محمّدبن سنان توسط رجالیون متقدم، قائل به تضعیف وی شویم.