حمید عمادی

نانوذرات ZrO2:Tb3+، ZrO2:Eu3+:Tb3+ و ZrO2:Eu3+ به عنوان حسگرهای فلورسانس برای تشخیص داروی لوودوپا توسط روش مایکروویو سنتز شدند. جهت بررسی ویژگی‌های ساختاری و نوری نانوذرات ZrO2:Tb3+، ZrO2:Eu3+:Tb3+و ZrO2:Eu3+، از طیف بینی فروسرخ تبدیل فوریه(FT-IR)، الگوی پراش پرتو ایکس(XRD)، طیف بینی فوتوالکترون اشعه ایکس(XPS)، میکروسکوپی الکترونی روبشی گسیل میدانی(FESEM)، طیف بینی پراش انرژی پرتو ایکس(EDX)، میکروسکوپی الکترونی عبوری (HRTEM)، طیف بینی بازتابی انتشاری(DRS)، طیف جذب UV-Vis و طیف بینی فلورسانس مورد استفاده قرار گرفت. با استفاده از نرم افزار طراحی آزمایش، شرایط بهینه در بررسی تاثیر داروی لوودوپا بر روی شدت فلورسانس حسگرها بدست آمد و از خواص نوری این نانوذرات برای سنجش داروی لوودوپا استفاده شد. از نانوذرات ZrO2:Tb3+ با رنگ فلورسانس سبز، نانوذرات ZrO2:Eu3+:Tb3+ با رنگ فلورسانس نارنجی و نانوذرات ZrO2:Eu3+ با رنگ فلورسانس صورتی مایل به قرمز برای اندازه‌گیری غلظت‌های مختلف دارو مورد بررسی قرار گرفتند. حساسیت حسگرهای ZrO2:Tb3+، ZrO2:Eu3+:Tb3+و ZrO2:Eu3+ نسبت به غلظت‌های مختلف داروی لوودوپا به ترتیب در محدوده خطی μM5-250 با ضریب همبستگی 9908/0، μM100-1 با ضریب همبستگی982/0و μM100-1 با ضریب همبستگی 9942/0 به ترتیب بدست آمد. همچنین پایین‌ترین حد تشخیص این نانوذرات به ترتیب nM94، nM91 و nM 17 بدست آمد. با بررسی عوامل مداخله‌گر در سنجش داروی لوودوپا، گزینش پذیری این حسگرها مورد بررسی قرار گرفت. همچنین با بررسی داروی لوودوپا در نمونه حقیقی سرم خون و ادرار انسان، درصد بازیابی برای حسگرهای ZrO2:Tb3+، ZrO2:Eu3+:Tb3+ و ZrO2:Eu3+ 92-106% بدست آمد. جهت بررسی بصری خاصیت نوری این نانوذرات، از الیاف الکتروریسی شدهPAN به عنوان بستر حسگر استفاده شد و این نانوذرات بر الیاف الکتروریسی شده اسپری شدند و به عنوان حسگر در سنجش غلظت-های مختلف داروی لوودوپا مورد استفاده قرار گرفتند.