1403/09/04
حبیب اله حلیمی جلودار

حبیب اله حلیمی جلودار

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی:
تلفن: 35302608

مشخصات پژوهش

عنوان
دور السیاق فی توجیه المعنی القرآنی (التبیان أنموذجاً)
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
السیاق , التوجیه , المعنی القرآنی , التبیان
سال 1399
پژوهشگران أحمد إبراهیم صالح المحمد(دانشجو)، محمد شریفی(استاد مشاور)، حبیب اله حلیمی جلودار(استاد راهنما)

چکیده

یهدف البحث الی بیان أهمیه السیاق القرآنی حیث یرتبط بمعظم علوم القرآن ولزومه لها کنظریه النظم والمناسبه والتفسیر الموضوعی وترتیب الآیات والسور وغیرها من الفنون, کما ان للسیاق القرآنی أهمیه واضحه فی تحدید دلاله الألفاظ ومعانیها فلولا تقیید السیاق لبعض المعانی التی بالإمکان ان تکون مراده وغیر مراده لأنفلدت عن قصدٍ وغیر قصد. کذلک یتناول ارکان السیاق بوصفه صاحب الحاکمیه والسلطه فی تحدید مدلولات الألفاظ ومعانیها المراده علی المتلقی , فهو ضابط لفهم المتلقی إذ ان الألفاظ إن ترکت علی عناوینها دون تقیید وتحدید, حملت معانی مراده وغیر مراده, وبذلک نستطیع ان نعرف بأن مهمه السیاق تقیید وتحدید هذه المعانی. ثم بیان دور السیاق عند الأصولیین مثل علماء أصول الفقه الذین اعتمدوا علی فکره السیاق فی بیان المعنی فی النصوص الشرعیه حیث لجأوا إلی قرائن السیاق المتمثله فی القرائن المقامیه ، والقرائن اللفظیه ، وعذوها وسیله لتحدید المعنی ، ومن عناصر السیاق اللغوی الذی اعتمد علیها الأصولیون فی رصد الدلالات المختلفه للأمر والنهی ما یسمی بالنبر و التنغیم , ومن ثم یتناوله المفسرین حیث کان المفسرین من أسبق العلماء الذین اهتموا بالسیاق واستعانوا به کوسیله للکشف عن المعنی المراد، ووضعوا شروطا صادقه لمن أراد أن ینتظم فی هذا العلم الجلیل واشتراطهم علی التمکن من دقائق العربیه وأحکامها الصوتیه والجنائیه والترکیبیه والدلالیه، ومعرفه أوجه الإعجاز القرآنی علی مستوی النظم واللفظ والدلاله , اما الغربیین ، نجدهم متأثرین بالسیاق مثلهم مثل غیرهم ، فقد احتل السیاق جانباً مهماً وواسعاً فی دراستهم ، لأهمیته الکبری وقدرته الهائله فی إیضاح المعنی ومن یتصل بالدرس اللغوی الغربی بعد المرور بالمعاجم الغربیه یدرک أن اللغویین الغربیین قد أولوا السیاق عنایه کبیره وعرفوه کمصطلح وتناوله الکثیر وهذا ما نجده بشکلٍ مفصل فی هذا البحث. کذلک یهدف البحث إلی عنایه الشیخ الطوسی بالسیاق وبیان دوره فی تفسیره (التبیان فی تفسیر القرآن) , حیث یعتمد السیاق والنظم فی القرآن وذلک بنظم الآیات القرآنیه والعلاقه القائمه بین الآیات السابقه والایات اللاحقه لاستجلاء الکثیر من المعانی ، واستطاع من خلال عملیه الربط بین الآیات المتجاوره ضمن السیاق القرآنی ان یبرز مفهوماً ما کان بمقدوره أن یوصل إلی ذهن القارئ بغیر عملیه الربط هذه بین الآیه وما سبقها من ا