تحلیل گفتمان انتقادی، یک رویکرد بین رشته‌ای برای مطالعه‌ی گفتمان است که زبان را به عنوان شکلی از کارکرد اجتماعی بررسی می‌کند و بر نحوه‌ی بازتولید قدرت اجتماعی و سیاسی به وسیله‌ی متن و گفتگو تأکید می‌کند. تحلیل گفتمان انتقادی متأثر از تغییرهای انتقادی در زبانشناسی اجتماعی، روانشناسی و علوم اجتماعی بوده و ریشه در زبانشناسی انتقادی دارد. نورمن فرکلاف، مشهورترین نظریه‌پرداز این مکتب است که در میان انواع گوناگون تحلیل گفتمان موضوع مورد توجه او است . فرکلاف در تحلیل گفتمان انتقادی خود، به بررسی توصیف، تفسیر تعامل بین بافت و گفتمان و تبیین چگونگی تأثیر دو سویه ساختار اجتماعی و گفتمان میپردازد. این پژوهش سعی دارد تا به صورت توصیفی_ تحلیلی و استفاده از روش کتابخانه‌ای در سه سطح گفتمان انتقادی توصیف، تفسیر و تبیین نورمن فرکلاف را در رمان برید اللیل مورد بررسی قرار دهد. هدی برکات در رمان حاضر از نامه‌هایی حکایت می‌کند که نویسندگان غریبه و تنها، پای نامه‌های دیگر را به میان می‌کشند و گویی در هم تنیده می‌شوند. نویسنده با استفاده از تکرار واژگان و با ایجاد تقابل‌ها و تضادهای معنایی و کاربرد واژگان خاص در پی بیان اندیشه‌های خویش است، ضمن فراخوانی متون مختلف همچون قرآن و استفاده از ضرب المثل‌ها در پی تبیین اوضاع سیاسی، اجتماعی و فرهنگی جامعه است. او با گفتمانی ضداستعماری به بیان مسائلی چون زندگی مردم سوریه که بخاطر سلطه و استعمار سیاستمداران مجبور به ترک وطنشان شده‌اند و اوضاع نابسامان سیاسی، اجتماعی و فرهنگی آن کشور میپردازد و با تقویت روحیه مبارزه طلبی، به دنبال کسب مفاهیمی چون آزادی و تغییر است.
