اصل کم کوشی و اقتصاد زبانی ، یکی از اصول مهم در تمام جوانب زندگی انسانی از جمله، اجتماعی، اقتصادی و سیاسی است. در ارتباط کلامی امروزی در تمامی زبان های زندۀ دنیا، تلاش می شود تا پیام با فشرده ترین و کوتاه ترین جملات به مخاطب ارسال شود. پیشرفت انسان ها در زندگی مدنی نوین، حوصله و مجالی را برای ارسال یا دریافت پیام ها با جملات طولانی، باقی نگذاشته است. زبان شناسان اعتقاد دارند که انسان ها به مرحله ای از ارتباط می رسند که احتمال استفاده از حرکات سر و دست به جای گفتار وجود دارد. با نگاهی کلّی به ساخت جملات و واژه های زبان فارسی، این نکته دریافت می شود که کوتاهی و تراش خوردگی، یکی از ویژگی های اصلی آنهاست؛ برای نمونه، واژۀ «آفریتون» امروزه به شکل «فری» به کار گرفته می شود. با توجّه به نکات بالا، این سؤال در ذهن نگارندگان این مقاله مطرح است که سنایی در غزل خویش چه شگردها و ترفندهایی را برای دست یابی ایجاز به کار می برد؟ بررسی به عمل آمده، حاکی از این موضوع است که سنایی در غزلیات خود، شیوه های گوناگونی را در پیش می گیرد تا سخن خود را مؤجز و فشرده بیان کند و با به کارگیری آرایه هایی چون تشبیه، استعاره و تشخیص و با استفاده از منادا، خطاب، حروف اضافه و حذف ارکان جمله، فرآیند ایجاز را در دو حیطۀ کلّی ایجاز حذف و ایجاز قصر آشکار می سازد.
