1403/09/13
اسفندیار ملکیان

اسفندیار ملکیان

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم اقتصادی و اداری
نشانی:
تلفن: 01135302501

مشخصات پژوهش

عنوان
تبیین الگویی برای گزارشگری داوطلبانه آب شرکتی، عوامل مؤثر و پیامدهای آن تبیین الگویی برای گزارشگری داوطلبانه آب شرکتی، عوامل مؤثر و پیامدهای آن
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
گزارشگری آب شرکتی، حسابداری آب، محرک های گزارشگری، پیامدهای گزارشگری آب، صنایع حساس به آب
سال 1402
پژوهشگران فاطمه اسناد(دانشجو)، اسفندیار ملکیان(استاد مشاور)، حسین فخاری(استاد راهنما)

چکیده

هدف: مدیریت آب شرکتی برای مدیران، حسابداران و دولت حائز اهمیت است. امروزه حسابداران در رابطه با جنبه‌های اجتماعی، زیست‌محیطی و اخلاقی بیش از هر زمان دیگری مسئولیت دارند. انتظار می‌رود که حسابداری آب دیدگاه محدود حسابداری مرسوم را گسترش دهد و نقش و اهمیت بیشتری در جهت کمک به تصمیم‌گیری ایفا نماید و همچنین وظیفه مباشرت و پاسخگویی بهتری را ارائه کند، چرا که امروزه حسابداران به دنبال نقش‌های فعال‌تر و مشاوره‌ای هستند که خارج از قلمرو سنتی نقش حسابداری است. این پژوهش، سه هدف اصلی را دنبال کرده است: 1- ارائه الگویی برای گزارش‌‌‌گری آب شرکتی برای شرکت‌های ایرانی عضو بورس اوراق بهادار تهران 2- شناسایی و تبیین عوامل تاثیرگذار بر میزان افشای گزارشگری آب شرکتی؛ 3- تبیین برخی از پیامدهای گزارشگری آب شرکتی. روش: این پژوهش، از نظر نتیجه، یک پژوهش کاربردی است و نتایج این پژوهش می‌تواند مورداستفاده مدیران صنایع و پژوهشگران و سیاست گذاران قرار گیرد. همچنین از نظر نوع پارادایم، جزء پژوهش‌های اثبات گرایی و از نظر نوع داده، کمی است. داده های این پژوهش با مطالعه کتابخانه ای، مرور توصیفی، پیمایشی و مطالعه آرشیوی گردآوری شده است. جامعه آماری این مطالعه، در یک بخش شامل خبرگان بوده است که از مهندسان و مدیران شرکت‌های پیشرو در زمینه گزارش مصرف آب و پایداری و همچنین استادان دانشگاه، با زمینه پژوهش‌های پایداری نظر سنجی بعمل آمد که کارشناسان با بیش از 20 سال تجربه، دانش گسترده‌ای از استانداردهای آب و گزارش‌دهی داشتند. علاوه بر این در بخش دوم پژوهش، جامعه مورد مطالعه شرکت‌های عضو بورس اوراق بهادار تهران بوده اند که در قلمرو زمانی 10 ساله در بازه زمانی 1391-1400 فعالیت داشته اند، که با مد نظرقرار دادن صنایع حساس به آب و نیز صنایعی که در گزارش‌های سالانه خود، اطلاعات مربوط به آب را افشا می‌نمایند، در نهایت 102 شرکت انتخاب شدند. یافته ها: نتایج بخش اول پژوهش نشان داد که شاخص‌های اصلی گزارشگری آب شرکتی، به ترتیب اهمیت، شامل: عملکرد، استراتژی‌های تجاری، اثرات مرتبط با آب، حاکمیت آب، ریسک‌ها و فرصت‌ها و مقررات و حقوق هستند. معیارهای درون هر شاخص نیز مورد بررسی و وزن دهی قرار گرفتند. همچنین در بررسی عوامل موثر در گزارشگری آب شرکتی مشخص شد که عوامل اندازه شرکت، سن شرکت، اندازه هیات مدیره، تمرکز مالکیت، بازده دارایی، شهرت شرکت، مسئولیت پذیری اجتماعی شرکتی، میزان بارندگی و قوانین بر گزارشگری آب شرکتی تاثیرگذار بوده ولی عوامل اهرم مالی، اندازه کمیته حسابرسی، تخصص مالی کمیته حسابرسی، اعضای مستقل کمیته حسابرسی، مالکیت نهادی، مالکیت دولتی، نوع صنعت و تولید ناخالص داخلی بر گزارشگری آب شرکتی تاثیرگذار نیستند. در بررسی پیامدهای گزارشگری آب، نتایج حاکی از آن است که رابطه متقابلی بین گزارشگری آب در شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران و متغیرهای بازده دارایی، بازده حقوق صاحبان سهام و سهم از بازار وجود دارد. همچنین رابطه متقابل و معکوس بین گزارشگری آب شرکتی و لگاریتم طبیعی کیوتوبین وجود دارد. نتیجهگیری: در چارچوب ارائه شده در این پژوهش برای ابعاد گزارشگری آب شرکتی، «عملکرد» به عنوان مولفه‌ای با بالاترین امتیاز، بر افشای اطلاعات مربوط به برداشت، مصرف و رواناب و تولید پساب تاکید دارد و همچنین یافته ها نشان داد که صنایع به طور فزاینده ای بر استفاده مجدد از آب و نمک زدایی برای رفع کمبود آب و هزینه های بالا متمرکز شده اند. همچنین شرکت‌ها استراتژی‌هایی را در گزارش‌های داوطلبانه برای ارتقای مدیریت مؤثر آب، که در این پژوهش تحت مؤلفه «سنجه» نام گذاری شده است، پیاده‌سازی می‌کنند. مؤلفه «قوانین» کمترین امتیاز را دریافت کرد، زیرا در حال حاضر هیچ قانون اجباری حاکم بر مدیریت آب در همه شرکت‌ها وجود ندارد. همچنین عوامل متعددی در گزارشگری آب شرکتی تاثیرگذار هستند که برخی از آن‌ها عوامل درون سازمانی و برخی نیز برون سازمانی میباشند. در نهایت، نتایج نشان داد که رابطه متقابلی بین گزارشگری آب شرکتی و برخی از پیامدهای آن وجود دارد.