مقدمه: نیکل و ترکیبات نیکل به طور گسترده ای در صنعت، نانوپزشکی و رادیوتراپی استفاده می شود. با این حال، سمیت نانوذره نیکل و ترکیبات نیکل هنوز به طور کامل مشخص نیست. در این مطالعه، سمیت نانوذره اکسید نیکل و اکسید نیکل با استفاده از روش های تشخیصی پزشکی همانند تست های بیوشیمیایی و تغییرات هیستوپاتولوژیک کبد در موش مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: در این مطالعه تجربی، 49 موش صحرایی نر به صورت تصادفی به هفت گروه شامل یک گروه کنترل و شش گروه تیمار (سه گروه با نانوذره اکسید نیکل و سه گروه با اکسید نیکل) در غلظت های10، 25 و 50 میلی گرم بر کیلوگرم وزن بدن تقسیم شدند. تزریق به صورت درون صفاقی به مدت هشت روز متوالی انجام شد. پس از پایان یافتن دوره تزریق خون گیری از قلب موش ها انجام شد و فعالیت آنزیم های کبدی خون اندازه گیری شد. پس از کالبدشکافی موش ها، بافت کبد جهت بررسی هیستوپاتولوژی با روش هماتوکسیلین و ائوزین رنگ آمیزی شدند. داده ها با نرم افزار SPSS نسخه 21 به روش آنالیز واریانس یک طرفه (آنوا) و تست تعقیبی توکی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج: یافته ها نشان داد که میزان فعالیت آنزیم های لاکتات دهیدروژناز، آسپارتات آمینوترانسفراز، آلانین آمینوترانسفراز و آلکالن فسفاتاز در گروه تیمار در مقایسه با گروه کنترل افزایش معنی داری داشته است (05/0>P). مطالعه آسیب شناسی طیفی از تغییرات هیستوپاتولوژیک از جمله اینفیلتریشن سلول های آماسی، پرخونی و سیروز را در بافت کبد نشان داد. نتیجه گیری: نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که قرار گرفتن در معرض دوزهای مختلف اکسید نیکل و نانوذرات اکسید نیکل می تواند درجات مختلفی از آسیب های کبدی را در مسیر وابسته به دوز القاء کند. بنابراین، افزایش غلظت آنزیم های کبدی و تغییرات هیستوپاتولوژی کبد سمیت نانوذره اکسیدنیکل و نانوذرات اکسید نیکل را تائید می کند.
