ابومعین ناصرخسرو (394- 481) به‌عنوان یکی از خردگراترین ادیبان تاریخ ادبیات ایران با تسلط کامل بر فلسفۀ زبان و اقسام مختلف وجودی و کاربردی آن، در جهت انتقال ذهنیات مذهبی، علمی و اعتقادی خود، به نوشتار پرداخته است. در این پایان‌نامه به بررسی چند عامل نحوی و آوایی پرکاربرد در نوشتار ناصرخسرو پرداخته‌شده است. بدین منظور، در حوزۀ آوایی، ابدال، اشباع و تخفیف و در حوزۀ نحوی عواملی از قبیل جابجایی ارکان فعل، جابجایی ارکان جمله، جابجایی حرف نفی، انواع اضافه‌های ملکی و تخصیصی و مخالفت صرفی-قیاسی مورد واکاوی قرارگرفته است. همچنین برای حفظ اعتبار تحلیل، مشابهت این عوامل در متن منثور و منظوم ناصرخسرو به‌عنوان محیط پژوهش انتخاب‌شده است. جمع‌آوری اطلاعات به روش اسنادی و کتابخانه‌ای و تحلیل‌ها به روش توصیفی انجام‌شده است. صفحات 70 تا 200 از کتاب جامع‌الحکمتین و 80 قصیدۀ اول از دیوان اشعار شاعر، به‌عنوان محیط پژوهش مورد واکاوی قرارگرفته است و انتخاب صفحات به‌صورت اتفاقی و بدون انتخاب قبلی انجام‌شده است. با بررسی این شباهت‌های زبانی ، مشاهده‌شده است که عواملی که به‌عنوان ساختارشکنی در آثار منظوم حکیم مطرح‌شده، بیشتر به ویژگی‌های زبانی آن عصر و ساختار زبانی ناصرخسرو مربوط است و محدودیت‌های وزنی و عروضی عامل ایجاد آن عوامل نبوده است.
