شهرام احمدی

بابافغانی از شعرای قرون نهم و دهم هجری و از پیشگامان سبک هندی است که به علت تأثیرپذیری فراوان از حافظ به «حافظ کوچک» مشهور می باشد. این تأثیرپذیری از جهات مختلف قابل پژوهش و تحقیق است. یکی از وجوه پژوهش، بررسی دقیق چگونگی و میزان تبعیت بابافغانی از حافظ در دو جنبه ی تصویر و محتواست. بنابراین مباحث شاخص در موضوع تصویر، مثل: تشبیه، استعاره، کنایه، ایهام، تشخیص، پارادوکس، طنز و عناوین محوری در باب محتوا، چون: عشق، عقاید اشعری، ملامتی گری، اندیشه های خیامی و تابوشکنی در غزلیات دو شاعر مورد واکاوی قرار گرفت. این پایان نامه به روش تحلیلی-مقایسه ای است که با مراجعه به دیوان دو شاعر و سایر منابع کتابخانه ای و نیز جمع آوری داده ها و فیش برداری از کتاب ها و مقاله های مرتبط به انجام رسید. دستاورد پژوهش حاضر نشان می دهد که بابافغانی در بسیاری از جنبه ها از حافظ متأثر است به نحوی که مضامین، تصاویر و محتوای غزلیات حافظ را می توان به عینه یا به طریق نقل به مضمون و معنا در شعر بابافغانی بازجست. وی برای تصویرسازی خصوصاً علاقه ی بسیاری در استفاده از تشبیهات، استعارات و ایهام های بکار گرفته شده توسط حافظ، در شعر خود دارد و از نظر محتوا نیز به مضامین و موضوعات پربسامد دیوان حافظ از قبیل: عشق، عقاید اشعری، ملامتی گری، اندیشه های خیامی و تابوشکنی علاقه ی وافر نشان داده است.