|
عنوان
|
جریان شناسی کتاب های روایات طبی تا قرن دوازدهم
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله ارائه شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
روایات طبی، جوامع حدیثی، طب النبی، طب دعایی
|
|
چکیده
|
سابقه و هدف: اعتبار و اصالت طب اسلامی از دغدغه های دیرپای اندیشمندان مسلمان است. زاویه دید متفاوت و مبانی مختلف ، اختلاف نظرهایی در زمینه را به دنبال آورد. شماری با استناد به جامعیت اسلام معتقدند؛ مسایل مطرح در حوزه تندرستی و پزشکی نیز در قلمرو شریعت قرار دارد. در مقابل؛ برخی دیگر از اندیشمندان، تامین تندرستی بدن را خارج از رسالت و ماموریت شریعت دانسته اند. به باور ایشان، روایات طبی ؛ حداکثر می تواند به عنوان تجربه شخصی قابل پذیرش باشد البته مشروط به ارزیابی دقیق با معیارهای دانش حدیث و نیز به کار گیری عنصر اجتهاد. بر این اساس می توان گفت، استخراج، دسته بندی و ارزیابی کتابهای حوزه طب روایی، امری بایسته در این زمینه محسوب می گردد. پژوهش حاضر می کوشد تا کتابهای روایات طبی تا قرن دوازدهم را مطمح نظر قرار دهد. روش: پژوهش حاضر با روش توصیفی – تحلیلی می کوشد تا پس از مراجعه به متون مختلف روایی ضمن شناسایی کتابهای روایی طبی به دسته بندی و معرفی آن دست یازد. یافته ها: نتایج پزوهش بیانگر توجه و اهتمام نسبی محدثان و عالمان اسلامی نسبت به تدوین کتابهای روایی طبی است. این کتابهای گاه به صورت ضمنی و در کنار دیگر ابواب حدیثی و دیگر هنگام در قالب اثری مستقل به نقل و گزارش روایات مرتبط با طب می پردازد. همچنان که گاه در قالب روایت طب دارویی و احیانا در قالب طب دعایی تنظیم و تدوین گردید. نتیجه گیری: دست کم احتمال صدور شمار اندک روایات طبی قابل قبول و اعتبار بالجمله آنها قابل تایید است. این روایات بیانگر تجربیات پیشوایان دینی و منطبق با شرایط آب و هوایی یا مزاج خاص است. از این رو مفاد این روایات، پیش از بررسی دقیق و مراجعه به یافته های قطعی دانش پزشکی مدرن قابلیت تعمیم ندارد. با این همه روایات طبی قابلیت ارزیابی دقیق حدیثی برخوردار است.
|
|
پژوهشگران
|
محسن نورائی (نفر دوم)، حجت علی نژاد (نفر اول)
|