مشخصات پژوهش

صفحه نخست /92 مطالعهای بر شیوه بیانی ...
عنوان 92 مطالعهای بر شیوه بیانی نقوش چادرشب کلات نادری خراسان رضوی
نوع پژوهش مقاله ارائه شده
کلیدواژه‌ها چادرشب، نقشمایه، کلات نادری، نماد، بوم
چکیده یکی از راههای شناخت امروزی از چگونگی زندگی و نظامهای آیینی-عقیدتی اقوام و جوامع دوران کهن، مطالعه و بررسی آثار و نقوش برجایمانده از آنهاست .اینگونه تولیدات که در گذشته صرفاً کاربردی بوده و بخشی از نیازهای انسان را در طول زمان مرتفع میکرده و امروزه جنبه هنری یافته است درواقع سفیران فرهنگی اقوام هستند و هیچگاه در بیان و انتشار فرهنگ و هنر مردم کوتاهی نمیکنند. چادرشببافی (ابریشمبافی) یکی از شاخههای نساجی سنتی و دست بافتهای اصیل و سنتی در کلات نادری بافته میشود. این دستبافته کاربردهای متنوعی داشته و »فرت« خراسان رضوی است که با دستگاه بافندگی سنتی دو وردی بهنام از آن در تهیه پوشاک، روتختی، پرده و غیره استفاده میکنند. این پژوهش با هدف پاسخ به این پرسش که نقوش چادرشبهای منطقه کلات نادری دارای چه شیوه بیانی هستند؟ با رویکرد مطالعه ارزشهای بصری نقوش دستبافتههای این منطقه انجام شده و به این نتیجه رسیده است که چادرشب کلات به دو دسته چهارخانه و یکرنگ با رنگ زمینه قرمز تقسیم شده و تنوع نقوش آن مربوط به چادرشب یکرنگ است. نقوش چادرشبهای کلات کاملاً هندسی بوده و بر پایه مثلث شکل گرفتهاند و نقشمایهها با تغییر جهتگیری مثلثها و نیز نحوه قرارگیری و تعداد مثلثها دارای نام و مفهوم متفاوت خواهند شد و دارای تنوع نقوش جانوری، گیاهی، انسانی و کاربردی برگرفته از طبیعت پیرامون منطقه هستند و ویژگیهای فرهنگی و اعتقادی مردم آن سرزمین را بیان میکنند. بافنده کلاتی اعتقادات و باورهای خود را به شکلی کاملاً انتزاعی بهگونهای به تصویر کشیده که درک آن توسط افراد غیربومی بسیار سخت و نیاز به شناخت و مطالعه فرهنگ، بوم و باورهای مردم منطقه دارد. این پژوهش به روش توصیفی و تحلیلی انجامشده و شیوه گردآوری اطلاعات بهصورت میدانی و کتابخانهای است.
پژوهشگران محمد اعظم زاده (نفر دوم)، مهدی توکل (نفر اول)