|
عنوان
|
قاعده انگاری "لاقود لمن لا یقاد منه"
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله چاپ شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
قود، مجنون، کودک، صحیحه ابابصیر
|
|
چکیده
|
در مساله قتل عمدی دیوانه توسط فرد عاقل، فقیهان بر خلاف قاعده اولیه در قتل عمد، حکم به نفی قصاص و لزوم پرداخت دیه نموده اند. مستند این رای به ظاهر اجماعی، خبری از امام باقر (علیه السلام) است که به «صحیحه ابابصیر» معروف است. نکته قابل توجه اینکه فقیهان از آنجا که مفاد خبر خلاف قواعد اولیه باب قصاص است حدیث را منحصر به مورد خود- یعنی قتل دیوانه- دانسته و از تسری آن بر سایر موارد اجتناب نموده اند. نگارنده بر خلاف مشهور فقهاء، عبارت ذیل روایت را که فرموده اند: «لا قود لمن لا یقاد منه» تعلیل حکم می داند. لذا مضمون خبر را نه قضیه ای جزیی و مختص به مورد خود که مبین «قاعده ای عام» و «کبرایی کلی» می بیند. در نتیجه صاحب این قلم با تاسیس قاعده ای فقهی ابتدا مدارک و مستندات آن را برشمرده، در ادامه ضمن تبیین مفاد قاعده به تحدید قلمرو آن پرداخته و در نهایت با احراز «وحدت ملاک» و به استناد «عموم تعلیل» مواردی را که می تواند تحت شمول قاعده قرار گیرد، احصاء کرده است.
|
|
پژوهشگران
|
امان الله علیمرادی (نفر سوم)، رزاق ادبی فیروزجایی (نفر اول)، محمد محسنی دهکلانی (نفر دوم)
|