مشخصات پژوهش

صفحه نخست /از انگیزه‌ها تا ترس‌ها، کاوشی ...
عنوان از انگیزه‌ها تا ترس‌ها، کاوشی از هویت حرفه‌ای معلمان شهر یزد
نوع پژوهش مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها هویت معلمی هویت حرفه‌ای نظام آموزشی نظریۀ داده‌بنیاد
چکیده بحران و ناکارآمدی در نظام آموزشی ایران، موضوعی است که نخبگان اجتماعی و فرهنگی در سال‌های اخیر بر آن تأکید کرده‌اند. معلمان از بخش‌های کلیدی این نظام‌اند و ما در صورتی که خواهان اصلاحاتی در زمینۀ بهسازی امر تعلیم و تربیت باشیم، به معلمانی نیاز داریم که هویت حرفه‌ای قوی داشته باشند. هویت‌ حرفه‌ای، درک از شخصیت حرفه‌ای فرد مبتنی بر شناخت، معلومات، نگرش، عقاید، ارزش‌ها، انگیزه‌ها و تجارب است. هدف پژوهش حاضر، فهم وضعیت هویت حرفه‌ای معلمان از خلال تجارب زیستۀ آنان است. سؤال اصلی پژوهش این است که معلمان چه ادراک و تفسیری از وضعیت هویت حرفه‌ای خود دارند. به‌منظور اجرای این پژوهش و دستیابی به تفسیرهای مشارکت‌کنندگان و سامان‌دهی نظری آن، از نظریۀ داده‌بنیاد (رویکرد برساخت‌گرایی چارمز) به‌عنوان یکی از روش‌های کیفی و تفسیری بهره گرفتیم. مشارکت‌کنندگان در این پژوهش شامل 20 نفر از معلمان در سنین، جنسیت و مقاطع مختلف تحصیلی بودند که با آنها مصاحبه‌های عمیق نیمه‌ساختار‌یافتۀ 180-120 دقیقه‌ای انجام و سپس داده‌ها به‌منظور ساخت مفاهیم، کدگذاری و ارائه شد. ترس از قضاوت‌شدن، نگرانی از شرایط کاری ناپایدار، محدودکننده و کنترل‌گر‌بودن، فرسایشی‌بودن حرفۀ معلمی و سختی و پیچیدگی آن، مضاعف‌شدن وظایف حرفه‌ای معلمان و ... برخی از مقولاتی است که در این ارتباط استخراج شد، نتایج پژوهش نشان داد وضعیت هویت حرفه‌ای معلمان رو به افول است، معلمان به سوژه‌های ناراضی و معترض تبدیل شده‌اند، هویت حرفه‌ای آنها با چالش‌ها، ترس‌ها و نگرانی‌هایی مواجه است، انگیزه‌های آنان تغییر کرده و حتی کاهش یافته است و آنها ناامید، مأیوس و نسبت به آیندۀ حرفه‌ای خود نگران‌اند.
پژوهشگران علی روحانی (نفر سوم)، مهربان پارسامهر (نفر دوم)، اعظم مقیمی (نفر اول)