مشخصات پژوهش

عنوان	نقش تعاملات سـیاسـی ایران و روسـیه درروند شـکل گیری همکاریهای منطقهای و نظم نوین جهانی با تأکید بر چالش ها و مناقشات منطقهای
نوع پژوهش	مقاله ارائه شده
کلیدواژه‌ها	روابط سیاسی، جمهوری اسالمی ایران، فدراسیون روسیه، اروآتالنتیکگرایی، اوراسیاگرایی، عملگرایی
چکیده	از منظر روابط بینالملل، تعامالت سیاسی، تاریخی، فرهنگی و اقتصادی در آغاز قرن بیست و یکم بیانگر مجموعه عواملی به شمار میروند که با یکدیگر در تعامل هستند و البته نتیجه مورد انتظار که از فرایند ارتباطات متقابل دولتها بنا گردیده است همگرایی است. از اینرو فرایند ارتباطی باید بازخورد و نتیجه ماهوی ارتباط دو سویه یا بازخورد بین عناصر باشد. چنانچه این رویکرد را متأثر از دیدگاههای لیبرالیستی تحلیل نماییم میتوانیم به این نتیجه برسیم که تبیین ارتباطی در بستر ایدههای لیبرالیسم میتواند سه کارکرد سیاسی بر روابط بین الملل و تأمین منافع دولتها دربر داشته باشد. اینکه رویکرد ارتباطات به قدرت به عنوان متغیر اساسی نمینگرد، بلکه از این منظر جوهره سیاست به وجوه هماهنگی موثق بین تالشها و انتظارات کنشگران برای دست یابی به منافع و اهداف و عالقمندیهای مشترک است در مرتبه نخست این دیدگاه قرار دارد. دوم اینکه روی ماهیت تجربی مفاهیم تأکید و سعی گردیده تا واژهها از طریق سنجش و نگاشت در عمل بهکار بسته شوند بر این پایه اندیشمندان علوم سیاسی تعامالت و ارتباطات سیاسی را به طور مساوی برجسته و تا حدی که آمار و ارقام اجازه دهد اندازه میگیرند؛ آراء و اندیشه »کارل دویچ« بر همین اساس پایهریزی گردیده که شاخصسازی برای همکاری در روابط بین الملل را تبیین مینماید. سرانجام اینکه همکاری و ارتباط به سطوح تحلیل محدود نمیشود، چنانکه محققین مدلی را برای مطالعه همکاری بین دولی ارائه مینمایند که مبتنی بر آن عوامل زمینهای مختل ف از یک سو و ایجاد مؤلفههای رفتاری متقابل بین دو ملت و از طریق مبادالت و تعامالت و آنگاه سطوح همکاری بینالمللی از سوی دیگر در ارتباط است. فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی سابق و تشکیل پانزده جمهوری با ظهور و گسترش سیاست خارجی روسیه به حوزههای جدیدی همراه بوده است. بررسیها نشان میدهد که بعد از فروپاشی سه رویکرد اساسی در سیاست خارجی با توجه به نقش فرهنگ و رفتار سیاسی از سوی سیاستمداران روسیه پیگیری و اجرا گردیده است، اروآتالنتیکگرایی، اوراسیاگرایی و عملگرایی موردنظر والدیمیر پوتین از این دست میباشند که اولی متشکل از اولیگارشها و روشنفکران طرفدار غرب و دومی روسیه را .1 عضو هیأت علمی و مدیر گروه زبان روسی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران، ir.ac.umz@golestan.p .2 دانشجوی کارشناسی ارشد مطالعات منطقهای آسیای مرکزی و قفقاز جنوبی دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران ، com.gamil@376bagherabd 398 ■ مقاالت اولین همایش بین المللی موقعیت زبان روسی در ایران و نگاه به اوراسیا کشوری آسیایی اروپایی قلمداد میکنند که باید سیاست خارجی بر پایه منافع و از نظر فرهنگی آمیزهای از فرهنگ و ارتباط با شرق و غرب باشد و رویکرد سوم سیاست خارجی در مرکز توجه قرار میگیرد که شالوده اساسی آن احیا و بازتعریف هویت و اعتبار گذشته بر اساس آموزهها و واقعیتهای حال حاضر در روابط با سایر دولتهاست. در عین حال روسیه قدرتی جهانی است، اما ایران قدرتی منطقهای محسوب میگردد که به سان همسایه شمالی خود در ادوار مختلف از حیث فرهنگی و اقتصادی و سیاسی تصمیمات متفاوتی را اساس سیاست خارجی خود قرار داده است که قابل تحلیل و بررسی میباشند. با وجود این پژوهشگران شاخصهای مذکور را در تحقیقات خود مبنا قرار داده و کتب و مقاالت مختلفی را بر این اساس تألیف نمودهاند، بنظر میرسد بازخوانی و مطالعه موضوعی این پژوهشها دارای اهمیت و میتواند به تبیین جدیدی در این ارتباط بیانجامد، پژوهش حاضر به روش تحلیلی- توصیفی و روش کتابخانهای از طریق جمعآوری دادههای به شیوه فیشبرداری و بهرهگیری از منابع دسته دوم فرضیات مرتبط را طرح و اثر جدیدی را خلق نماید. واضح است که از نظ ر نقطه تمرکز دامنه موضوع این تحقیق ابعاد گوناگونی را دربرمی گیرد به همین لحاظ بر روابط سیاسی دو کشور تأکید گردیده است، بدیهی است جامعه هدف مقاله حاضر نشریات دانشگاهی، دانشجویان رشتههای علوم سیاسی در تمام گرایشها و کنشگران سیاسی در روابط جمهوری اسالمی ایران با فدراسیون روسیه میباشند، ترتیب بررسی پژوهش حاضر نیز شامل چکیده، مقدمه، مروری بر نوشتههای مرتبط، مبانی نظری، بحث و بررسی، تجزیه و تحلیل، نتیجهگیری و منابع و مأخذ بوده است، همچنین تحلیل و تدوین دادهها زاویای جدیدی از سوگیری سیاست خارجی دو کشور را آشکار مینماید.
پژوهشگران	باقر عبدالرضایی (نفر دوم)، پیمان گلستان (نفر اول)