|
چکیده
|
کتاب‌آرایی از رشته‌های شاخص فرهنگی و هنری ایران محسوب می‌شود که آگاهی از چگونگی شیوه‌ها و روش‌های آن به شناخت هویت ملی و فرهنگی و تمدنی هر دوره تاریخی کمک فراوانی می‌نماید. منابع کتاب‌آرایی ایرانی از ادبیات غنی اساطیری، قهرمانی، تعلیمی، عاشقانه و دینی شکل می‌گیرد. به دلیل نفوذ عمیق آموزه‌های دین اسلام، خاستگاه بسیاری از فنون و آداب معنوی مربوط به کتاب و کتاب‌آرایی، متأثر از هویت تکامل یافته ایرانی ـ اسلامی است. رویکرد حاکمان شیعه مذهب صفوی نسبت به دین و هنر، حمایت و تشویق بوده است. بررسی نسخ خطی و کتاب‌آرایی عصر صفوی که از آن به عنوان عصر طلایی هنر ایران یاد می‌شود، بیانگر علاقه اغلب پادشاهان این حکومت به هنر و ادبیات است. برپایی کارگاه‌های هنری گواه پررنگ شدن جایگاه هویت ملی در این دوره است. این پژوهش درپی پاسخ به این سوال است که کتاب‌آرایی صفوی چه شاخص‌های هنری و فرهنگی از هویت ایرانی را در خود دارد؟ نتایج بررسی‌ها نشان می‌دهد تشیع، اساطیر و ادبیات تغزلی، مولفه‌های هویت بخش ایرانی در کتاب‌آرایی دوره صفوی هستند. روش پژوهش در این تحقیق توصیفی ـ تحلیلی است. برای پاسخ به سئوال پژوهش، سعی شده از میان نمونه های بررسی شده به بررسی ویژگی های نسخ کتاب‌آرایی شده در دوران صفوی بپردازیم و از میان کتاب‌های مطرح کتاب‌آرایی شده در این دوره، شاخصه‌ها و نمادهای هویت‌ساز ایرانی را بررسی کنیم.
|