|
عنوان
|
نشانه‌ها و دلایل سیاست تساهل مذهبی حکومت آل‌بویه
|
|
نوع پژوهش
|
مقاله ارائه شده
|
|
کلیدواژه‌ها
|
آل‌بویه، تشیع، تسنن، اقلیت‌های مذهبی، تساهل مذهبی.
|
|
چکیده
|
به قدرت رسید حکومت شیعه مذهب آل‌بویه در عرصه سیاسی سرزمین‌های خلافت اسلامی علی‌الخصوص پس از تسلط این حکومت بر بغداد به عنوان مرکزیت جهان تسنن، مسأله سیاست مذهبی این حکومت را به مسأله‌ای حائز اهمیت تبدیل کرد. این اهمیت زمانی دو چندان می‌شود که تعصبات مذهبی در جهان تسنن در مواجه با شعیان مخصوصاً در بغداد شدید بود. در چنین شرایط واکنش حکومت آل‌بویه، سیاست تساهل و رواداری مذهبی بود. این سیاست تساهل امری تعیین کننده نه تنها در آینده سیاسی این حکومت، بلکه امری تعیین کننده در سرنوشت شیعیان در جغرافیای سرزمین‌های خلافت اسلامی بود. بر این اساس این پژوهش درصدد است تا با استفاده از روش تحقیق تاریخی به طرح و پاسخ‌گوئی این پرسش بپردازد که نشانه‌ها و دلایل اتخاذ سیاست تساهل مذهبی توسط حکومت آل‌بویه چه بود؟ یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد که نشانه‌های این سیاست تساهل مذهبی را می‌توان در سیاست عدم تعصب مذهبی حکومت آل‌بویه در قبال اهل سنت و احترام به علمای آنان و پرهیز از هرگونه تنش میان شیعیان و اهل سنت مشاهده کرد. علاوه‌بر این به کارگیری اقلیت‌های دینی غیر مسلمان مانند مسیحیان، یهودیان، زرتشتیان و صابئین در دستگاه دیوانسالاری و نظامی نیز از دیگر نشانه‌های تساهل مذهبی و رواداری حکومت آل‌بویه بود. دلایل اتخاذ چنین سیاستی را باید در الزام حکومت آل‌بویه در جلب قلوب اکثریت اهل سنت و جلوگیری از چالش با آنان و کسب مشروعیت برای حکمرانی و کاهش هرینه‌های اقتصادی و سیاسی حکمرانی در مناسبات با اکثریت اهل سنت و دستگاه خلافت عباسی از یکسو و استفاده از اقلیت‌های مذهبی غیر مسلمان در ایجاد موازنه میان شعیان با اهل سنت جستجو کرد.
|
|
پژوهشگران
|
رضا شجری قاسم خیلی (نفر سوم)، سید حسن شجاعی دیوکلایی (نفر دوم)، سید رضا معصومی ساداتی (نفر اول)
|