مشخصات پژوهش

صفحه نخست /نقش مدرسۀ دارالفنون در تحولات ...
عنوان نقش مدرسۀ دارالفنون در تحولات اجتماعی سیاسی ایران دورۀ قاجار
نوع پژوهش کرسی نظریه‌پردازی
کلیدواژه‌ها آموزش؛ تأثیرات اجتماعی و سیاسی؛ دارالفنون؛ قاجار
چکیده این مقاله به تأثیرات اجتماعی سیاسی مدرسۀ دارالفنون در ایران دورۀ قاجار می پردازد. اغلب پژوهش ها و تحلیل هایی که در بارۀ مدرسۀ دارالفنون انجام شده است به چگونگی شکل گیری این مدرسه پرداخته اند، اما این مقاله به پیامدهای اجتماعی و سیاسی مدرسۀ دارالفنون در ایران می پردازد. مقطع زمانی مورد بررسی دورۀ قاجار، به ویژه دورۀ ناصری (1264-1313ق) است. این مقاله با بررسی اسناد تاریخی نشان می دهد که مدرسۀ دارالفنون سه پیامد اساسی در نظام سیاسی و اجتماعی ایران داشته است: 1-مدرسۀ دارالفنون شیوۀ واگذاری نقش های سیاسی در دولت قاجار را تغییر داد؛ 2-فارغ التحصیلان مدرسۀ دارالفنون نیروهای متخصص مورد نیاز دولت قاجار را فراهم می کردند و نقش مهمی در برپایی برخی نهادهای سیاسی اجتماعی جدید در ایران داشتند؛ 3-آموزش برنامه های درسی دارالفنون دانش ها و مفاهیم جدیدی را در دولت قاجار و جامعۀ ایران منتشر ساخت. اشاعۀ این دانش ها و مفاهیم جدید باورها و نگرش های حاکم به طبیعت،جامعه و سیاست را تغییر داد. دستاوردهای این مدرسه در توسعه و گسترش علوم و فنون جدید زمینه های عینی و ذهنی برخی از تحولات اجتماعی و سیاسی را در دولت و جامعه ایران فراهم ساخت. بررسی تاریخی پیامدهای مدرسۀ دارالفنون نشان می دهد که هر گونه سیاست گذاری علمی و آموزشی می تواند پیامدهای اجتماعی و سیاسی خاصی را به همراه داشته باشد.
پژوهشگران محمود محمدی (نفر اول)، نصرالله صالحی (نفر اول)، کوروش فتحی (ناظر)، سید حسن شجاعی دیوکلایی (نفر اول)