باقر سیدعلیپور

ناباروری ناشی از کم تحرکی اسپرم یا آستنواسپرمی یکی از مهمترین ناهنجاری های مرتبط با ناباروری مردان در جهان است. یکی از فاکتور های مهم ایجاد این نوع از ناباروری، جهش های ژنتیکی است. ژن های زیادی در تحرک اسپرم دخیل هستند که در چند سال اخیر ژن متیل ترانسفرازی Nsun7 (Putative methyltransferase Nsun7) توجه بعضی از محققین را به خود جلب کرد. برای مثال برخی از جهش های این ژن به عنوان پلی مورفیسم تک نوکلئوتیدی (SNP) می توانند سبب کاهش یا اختلال در عملکرد پروتئین Nsun7 شوند. چون این پروتئین در پردازشpost-meiotic rRNA های میتوکندریایی نقش دارد، ایجاد اختلال در میزان و فعالیت این پروتئین، کاهش سطح mRNA بالغ و نیز پروتئین های مورد نیاز برای حرکت تاژک اسپرم و در نتیجه ناباروری مردان را موجب می شود. هدف از این مطالعه بررسی ارتباط پلی مورفیسم rs882733 G>A در ژن Nsun7 به عنوان یک مارکر مرتبط با استعداد ابتلا به ناباروری ناشی از تحرک کم اسپرم درجمعیت مردان نابارور مازندران (ایران) است. برای این منظور، 234 نمونه مایع منی شامل: 150 مرد نابارور و 84 مرد بارور از مرکز پزشکی ناباروری فاطمه الزهرا (س) و آزمایشگاه پاستور (بابل، مازندران، ایران) جمع آوری و طبق استانداردهای WHO (2010) مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. بعد از تکثیر قطعه در برگیرنده SNP ، که حدود 320 جفت باز طول دارد، هریک از نمونه ها با استفاده ازروش RFLP ژنوتیپ شدند.تجزیه وتحلیل داده های ژنوتیپی نشان داد ژنوتیپ هایGA (OR:0.482, 95% CI:0.246-0.944, p = 0.033) و AA (OR:3.136, 95% CI:1.428-6.891, p = 0.004) با ناباروری مردان در ارتباط است. از طرف دیگر بررسی های بیوانفورماتیک نتایج نشان داد که اثر جایگزینی نوکلئوتید G به A در پلی مورفیسم های rs882733 باعث حذف موتیف فاکتور پروتئین هسته ای کبدی 4 (HNF4) می شود. این فاکتور پروتئینی، که در فراخوانی و جذب آنزیم RNA polymerase II شرکت دارد، با تاثیر بر فرآیند شروع رونویسی سبب اختلال در بیان ژن Nsun7 و در نتیجه سبب اختلال در تحرک اسپرم و ایجاد ناباروری شود. لذا این احتمال که بین پلی مورفیسم rs882733 G>A با خطر ابتلا به ناباروری در مردان ارتباط وجود دارد، و می تواند برای مطالعات بیشتر مورد توجه دیگر محققین قرار گیرد.