زهرا میلا علمی

امروزه جهان شاهد پیشرفت شگرفی در نفوذ فناوری اطلاعات و ارتباطات در زندگی فردی و اجتماعی کشورهای جهان، در سطح ملی و بین المللی، بدون توجه به سطح درآمدشان بوده ‌است. در حالی که افزایش نفوذ فناوری اطلاعات و ارتباطات در ابعاد اقتصادی، اجتماعی و انرژی چالش‌ها و فرصت‌های جالبی را ایجاد می‌کند، بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات در کاهش یا افزایش انتشار CO2حائز اهمیت است. از این رو، هدف اصلی پژوهش، بررسی نقش فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کیفیت محیط‌زیست کشورهای منتخب صادرکننده نفت است. وجه تمایز این تحقیق با مطالعات پیشین این است که برای بررسی اثرگذاری ICT بر انتشار CO2 بر خلاف مطالعات گذشته که تنها یک بعد (به طور مثال ضریب نفوذ اینترنت) استفاده کرده‌اند از شاخص ترکیبی فناوری اطلاعات و ارتباطات که از روش مولفه اصلی (PCA) به دست آمده استفاده می‌کند. در کنار بررسی رابطه ICT بر محیط زیست، به بررسی وجود منحنی زیست محیطی کوزنتس و ارتباط تجارت خارجی بر شاخص دی‌اکسیدکربن پرداخته است. برآورد مدل اثر فناوری اطلاعات و ارتباطات بر کیفیت محیط‌زیست کشورهای منتخب صادرکننده نفت از جمله ایران برای دوره زمانی 2019-2009 با روش گشتاورهای تعمیم یافته انجام شده است. نتایج برآورد بیانگر وجود رابطهU معکوس بین فناوری اطلاعات و ارتباطات و انتشار دی اکسید کربن است. هم چنین، نتایج حاکی از تایید فرضیه منحنی کوزنتس در کشورهای مورد مطالعه است. طبق بررسی، تجارت خارجی تاثیر مثبت و معنادار با انتشار CO2 داشته است.