۱۴۰۴/۰۲/۰۳
مهدی تقی زاده طبری

مهدی تقی زاده طبری

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی:
تلفن: ۰۱۱۳۵۳۰۲۶۰۴

مشخصات پژوهش

عنوان
مواجهه شیخ صدوق با روایات فرق و مذاهب غیر امامیه در کتاب عیون اخبار الرضا (ع)
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
عیون اخبارالرضا(ع)، صدوق و فطحیه، صدوق و واقفیه، صدوق و اهل سنت
سال 1403
پژوهشگران مرضیه شجاع(دانشجو)، مهدی تقی زاده طبری(استاد مشاور)، زینب السادات حسینی(استاد راهنما)

چکیده

از آنجایی که بخشی از منابع حدیثی امامیه را اخبار و روایات از راویان فرق و مذاهب غیر امامیه تشکیل داده است و این نوع روایات تاثیر قابل توجهی بر حدیث امامیه داشته‌اند لذا بررسی این نوع روایات، حائز اهمیت است زیرا ممکن است احادیثی طبق مذهب راوی غیر امامی به کتاب حدیثی امامیه انتقال یافته باشد. نیز بررسی مواجهه شخصیتی چون ابن بابویه، صدوق با احادیث غیر امامی مهم است. بنابراین، اهمیت و نوآوری این پژوهش در تشخیص این‌گونه احادیث در کتاب عیون اخبار الرضا (ع) می‌باشد. این پژوهش به روش توصیفی- تحلیلی با تکیه بر منابع کتابخانه ای و نرم افزار جامع الاحادیث نوشته شده است. به علت شیوع چشمگیر فرق و مذاهب غیر امامیه در زمان امام رضا(ع)، حضرت گفتگو و مناظراتی با سران این فرق داشتند که در برخی موارد موجب هدایت آنان شده‌اند که شیخ صدوق این روایات را در عیون آورده است و در اکثر موارد، روایات به‌کار برده شده روایاتی همسو با عقیده شیعه دوازده امامی بوده است چون بسیاری از این راویان بعدها به امامیه گرویدند و معدود روایاتی هم که راوی نظر فرقه خود را در آن مطرح کرده امام در خود روایت به آن پاسخ داده و شبهه ایجاد شده را برطرف کرده است لذا مواجهه شیخ صدوق با روایات این فرق عموما مثبت و در جهت تایید آنان بوده است. چنانکه به تفکیک بررسی مهم‌ترین فرق در عیون: فرقه زیدیه دو راوی در عیون داشته که شخصیت این راویان مورد تایید ائمه اطهار بودند و آنان بعدها به امامیه گرویدند،. فطحیه دومین فرقه از جهت کثرت روایات در عیون می‌باشد که بیشتر راویان این فرقه نیز از مذهب خود برگشته‌اند و اگر برنگشته باشند نیز نشانه‌ای از عداوت در آنها نیست. فرقه واقفیه پررنگ‌ترین فرقه در عیون بوده که راویانش تغییر مذهب داده‌اند البته معدود راویانش بر عقیده وقف ماندند. اهل سنت نیز روایات زیادی در عیون داشته‌اند که گرچه روایاتشان به نوعی مرتبط با بحث امامت بوده، اما اثری از تاثیر و تغییر مذهبی در آنان گزارش نشده است.