با نفوذ اسلام در ایران در نیمه اول قرن هفتم میلادی، دورهی جدیدی در تاریخ پرفراز و نشیب ایران آغاز شد، که دگرگونیهای بنیادی شدیدی در اوضاع اجتماعی، سیاسی، مذهبی، حکومت و مردم به وجود آورد. ایرانیان که از نابرابریهای اجتماعی موجود در دوره ساسانی ناخشنود بودند، بهسرعت اسلام را پذیرفتند و در اشاعه و استغنای فرهنگی آن کوشیدند. با وجود پذیرش اسلام، ایرانیان هرگز مخالفت خود را با سلطه خلفای اموی و عباسی پنهان نمیکردند و در برابر ستمگریهای حکومتهای اموی وعباسی، جنبشهای استقلالطلبانه بسیاری را برپا کردند که در نتیجهی آن حکومتهای مستقل و نیمه مستقل ایرانی پدید آمدند. یکی از این حکومتها، سلسلهی ایرانی سامانیان بود که به عنوان دولتی مستقل از 287 تا 389 ه. بر بخش اعظمی از شرق ایران حکومت کرد. تاریخ سیاسی این دوره که به عنوان دوران طلایی ایران پس از اسلام شناخته شده است، مورد مطالعهی این مقاله قرار گرفته تا یک بررسی کلی و فراگیر از تاریخ تحولات سیاسی صورت گرفته در دورهی سامانیان ارائه شود. برای این منظور مطالعهی حاضر با رویکرد تحلیل تاریخی و گردآوری متون تاریخی به شیوه کتابخانهای به مستندسازی این مقاله پرداخته است.
