مشاهده خشونتهایی چون جنگها و نسلکشیها که در پایان قرن نوزدهم اوج گرفته بود، متخصصان بسیاری را واداشت تا برای شناخت و کاهش درد انسان تلاش کنند. باستانشناسان نیز با استفاده از تخصص خود یعنی بازیابی مدارک مادی مربوط به گذشته در بسترهای انسانی و خوانش آنها به این حوزه وارد شدند. باستانشناسی با کاوش گورهای دستهجمعی به بسترهای مجرمانه پرداخت و به سرعت توانست به عنوان دانشی با کارایی در زمینه بازیابی و بازسازی جنایت های روی داده شناخته شود و در نهایت شاخهای به نام باست ان شناسی جنایی شکل گرفت. در ایران تاکنون به این گرایش از باستانشناسی معاصر توجه نشده است. این نوشتار می کوشد با بررسی فعالیتهای صورت گرفته و مصاحبه با متخصصانی که با استفاده از این رویکرد علمی در شناخت و حل و فصل جنایتها تأثیرگذار هستند به معرفی این گرایش از باستانشناسی بپردازد و دیدگاههای موجود در این حوزه را مورد سنجش قرار دهد تا علاوه با ایجاد درکی جدید از نقش باستانشناسی معاصر در حل مسائل جوامع انسانی به چرایی عدم استفاده از باستان شناسی جنایی در جامعه دانشگاهی ایران بپردازد. باستانشناسی در این راستا با استفاده از قابلیت های خود در زمینه بازیابی دقیق و بازسازی خشونت روی داده توانسته است در بررسی پروندههای جنایی موجود کمک کرده و تعریفی باستانشناسانه از جنایت ارائه کند.
