برنامه های توسعه ای متکی به بهره برداری از منابع محیط زیستی است و در این راستا تخریب طبیعت اجتناب ناپذیر است ، اما توسعه می تواند وضعیت مطلوب را برای حفظ محیط زیست مهیا کند. نبود توازن بین توسعه و تخریب را می توان در قالب رفتارهای مخرب محیطزیستی مشاهده کرد که خود در بستری از اوضاع اجتماعی بروز می یابد. هدف این تحقیق، بررسی چگونگی اثرگذاری توسعه اجتماعی بر رفتارهای محیط زیستی روستاییان استان گیلان به روش کیفی بود. جامعه مطالعاتی شامل 42نفر از روستاییان و کارشناسان بود که با استفاده از نمونه گیری هدفمند با آنها مصاحبۀ نیمه ساخت یافته صورت گرفت. تحلیل داده ها به کمک تحلیل محتوای کیفی مبتنی بر قیاسی جهت دار و براساس مفهوم «شاخصهای عینی برخورداری توسعه اجتماعی» به عنوان مفهوم تعدیلی نظریۀ ارزشهای مادی/فرامادی اینگلهارت و به واسطۀ کدگذاری، مقوله بندی و یافتن روابط قاعده مند بین مقولات و مفهوم انجام شد. اعتبار تحقیق به دو شیوۀ باورپذیرکردن گزینشی و ارزیابی اعتبار به روش ارتباطی حاصل شد. مناطق روستایی غالباً از شاخصهای عینی و زیرساختی توسعه برخوردارند، اما برنامه های توسعه اجتماعی در زمینۀ ارتقای رفتارهای حفاظتی و فرهنگ سازی محیطزیستی روستاییان موفق نبوده است . گزارۀ نظری حاصل از مجموع یافته ها عبارت اس از: «در نواحی روستایی، به موازات برنامه های توسعه اجتماعی، فرهنگ حفاظ از محیطزیست نهادینه نشده است.» نتایج نشاندهندۀ توسعه نیافتگی و نبود نهادینه سازی فرهنگ محیطزیستی، به عنوان حلقۀ مفقودۀ توسعه برای حفاظ از محیطزیس در روستاهای مطالعه شده است . به طور خلاصه، یافته ها حاکی از آن است که توسعه اجتماعی-اقتصادی و شاخصهای موجود توسعه در روستاها بر رفتارهای محیطزیستی روستاییان اثر معکوس داشته اند.
