امروزه مسئله ی هدررفت انرژی، یکی از مهمترین چالشهای محیط زیست میباشد. بر اساس پژوهشها، مصرف انرژی خانگی در ایران نسبت به میانگین جهانی آن بالاتر است. بسیاری از پژوهشها، صرفا به فرهنگ مصرف کنندگان در واحدهای مسکونی تمرکز کرده اند؛ درحالیکه در بسیاری از اوقات شرایط فیزیکی ساختمان منجر به هدررفت انرژی می شود. شرایط فیزیکی ساختمان نیز قبل از سکونت توسط سازندگان، مهندسان و عوامل دیگر (کنشگران ساخت و ساز) بوجود آمده است. رویکرد این پژوهش کیفی و با راهبرد نظریه زمینه ای انجام پذیرفته است. مصاحبه ها به صورت نیمه ساختاریافته با کنشگران ساخت- وساز تا جاییکه پژوهشگران به اشباع نظری برسند، انجام شده است. بر همین اساس کدگذاری باز، محوری انجام گردید و سپس مقوله هسته از آن استخراج گردید. ابتدا بر اساس کدهای مربوطه، بسترها و شرایط بی توجهی به انرژی ساختمان در سه بخش هنجارهای شناختی، فرهنگ مادی و رویه های انرژی به همراه موانع و تسهیلگرهای آنان تقسیم بندی شدند. یافته های پژوهش با تمرکز بر سطح فردی و سازمانی، نشان می دهد که سطح دانش و نگرش کنشگران، هنجارهای شناختی را تضعیف نموده است و این موضوع به خصوص در مناطق پایین شهر بیشتر به چشم می خورد. همچنین هزینه های ساخت و رسم-و رسومات، بالاترین اثر را در نوع فرهنگ مادی کنشگران دارد. بیشترین تسهیلگری در فرهنگ انرژی ساختوساز را رویه های انرژی و سپس فرهنگ مادی در قسمتهای بالای شهر تهران دارد و نیز هنجارهای شناختی و فرهنگ مادی در پایین شهر، اثر کمتری بر فرهنگ انرژی بهینه ساخت و ساز دارد. تحریمها منجر به فشار سطح خرد به میانه شده و بی تفاوتی به مصرف انرژی ساختمان حاصل شده است
