زمینه و هدف: آلزایمر، بیماری تحلیل عصبی همراه با اختلال رفتاری است. هدف از این مطالعه تعیین اثرات ضد اضطرابی و آنتی اکسیدانی عصاره سماق و نانوفیتوزوم آن در موش های صحرایی مدل بیماری آلزایمری القاء شده با استرپتوزوتوسین است. مواد و روشها: در این مطالعه تجربی 35 سر موش صحرایی نر نژاد ویستار در پنج گروه کنترل، کنترل مثبت، گروه آلزایمری و گروههای آلزایمری دریافت کننده عصاره سماق و نانوفیتوزوم سماق تقسیم شدند. مدل آلزایمر با تزریق درون بطنی-مغزی استرپتوزوتوسین با غلظت 3 میلیگرم بر کیلوگرم القاء شد. رفتارهای شبه اضطرابی21 روز بعد از گاواژ با استفاده از تست ماز بعلاوه مرتفع ارزیابی شدند. در ادامه، فعالیت آنزیمهای کاتالاز، سوپراکسید دیسموتاز و هم چنین سطح مالون دی آلدهید در ناحیه قشر مغز اندازه گیری شد. برای تحلیل آماری از آزمون تحلیل واریانس یک طرفه و آزمون درون گروهی Tukey استفاده شد. یافته ها: نتایج نشان داد که استرپتوزوتوسین سبب افزایش رفتارهای شبه اضطرابی (001/0p=)، سطح مالون دی آلدهید (017/0p=) و کاهش فعالیت کاتالاز و سوپراکسیددیسموتاز قشر مغز در گروه آلزایمری می شود (001/0p<) و تیمار با نانوفیتوزوم سماق سبب کاهش رفتارهای شبه اضطرابی (002/0p=)، افزایش فعالیت آنزیمهای کاتالاز و سوپراکسید دیسموتاز و کاهش سطح مالون دی آلدهید قشر مغز (003/0p=) گردید. نتیجه گیری: نتایج این مطالعه نشان داد که نانو فیتوزوم سماق به دلیل فراهمی زیستی بهتر، ممکن است سبب کاهش رفتارهای شبه اضطرابی و استرس اکسیداتیو القا شده با استرپتوزوتوسین را در موش های صحرایی مدل بیماری آلزایمر گردد.
