هدف: در این پژوهش برنامه درسی رشته آموزش و توسعه منابع انسانی از منظر اخلاق و مسئولیت اجتماعی مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته است. این پژوهش دو هدف را دنبال کرده است؛ نخست بررسی جایگاه اخلاق و مسئولیت اجتماعی در برنامه درسی رشته آموزش و توسعه منابع انسانی و اهمیت دوره‌های آموزشی اخلاق و مسئولیت اجتماعی در این رشته و دیگری برجسته کردن پتانسیل رشته آموزش و توسعه منابع انسانی برای به حداقل رساندن سوء رفتارهای اخلاقی در سازمان. مواد و روش‌ها: به لحاظ هدف، این پژوهش از نوع کاربردی بود و از لحاظ چگونگی گردآوری داده‌های مورد نیاز برای پاسخ به دو سؤال در این پژوهش از یک طرح کیفی و روش تحلیل اسناد با استفاده از مصاحبه نیمه ساخت یافته استفاده شده است. بدین شیوه که؛ سه سند/گروه برای جمع‌آوری اطلاعات انتخاب شدند: 1) برنامه درسی رشته آموزش و توسعه منابع انسانی؛ 2) دانشجویان کارشناسی ارشد رشته آموزش و توسعه منابع انسانی؛ و 3) متخصصان توسعه منابع انسانی شاغل در سازمان‌ها. برای انتخاب اسناد و شرکت‌کنندگان از روش نمونه‌گیری هدفمند استفاده شد. بحث و نتیجه‌گیری: یافته‌های پژوهش نشان داد که در برنامه درسی رشته آموزش و توسعه منابع انسانی، اخلاق و مسئولیت اجتماعی، موضوعات به حاشیه رانده شده‌ای هستند و مغفول مانده‌اند. به عبارتی، این رشته تمرکز خود را بر توسعه فردی و توسعه سازمانی معطوف کرده است. به‌رغم تأکید اندیشمندان بر نقش توسعه منابع انسانی در کمک به «وسعه افراد، سازمان‌ها، جامعه، ملت و کل بشریت» و همچنین «ارتقای سازمان و توسعه اجتماعی»، برنامه درسی رشته آموزش و توسعه منابع انسانی در ایران به این مسائل نپرداخته است. براساس تحلیل اطالعات به دست آمده از دانشجویان رشته آموزش و توسعه منابع انسانی آنها با موضوعاتی که مسائل اخلاقی و مسئولیت اجتماعی در سازمان را دربر داشته باشد از طریق فعالیت‌های فوق برنامه، و آموزش‌های تکمیلی در کلاس‌های درس برخورد نداشته و نسبت به این مسائل آگاه نبوده‌اند. همچنین، نتایج پژوهش در نمونه سوم نشان داد که متخصصان توسعه منابع انسانی در سازمان‌ها همواره با مسائل اخلاقی و اجتماعی برخورد می‌کنند اما شیوه مداخله در این مسائل را نیاموخته‌اند. بسیاری از برنامه‌های آکادمیک توسعه منابع انسانی، فاقد راهبردی روشن برای آموزش متخصصان است، به صورتی که بتوانند با معضلات اخلاقی مقابله و با اطمینان، یک محل کار اخلاقی را مهیا کنند.
