1403/02/17
مسعود روحانی

مسعود روحانی

مرتبه علمی: استاد
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکدۀ ادبیّات و زبان‌های خارجی
نشانی:
تلفن: 01135303120

مشخصات پژوهش

عنوان
پژوهشی در نقش موسیقایی «تکرار» و دیگر کارکردهای آن در شعر فروغ فرخزاد
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
شعر معاصر موسیقی شعر موسیقی درونی تکرار فروغ فرخزاد
سال 1391
مجله کاوش‌نامه
شناسه DOI
پژوهشگران محمد عنایتی قادیکلایی ، مسعود روحانی

چکیده

شعر هنری است زبانی، و موسیقی لازمۀ طبیعت شعر است؛ زیرا این موسیقی است که معنی، تخیّل و عاطفۀ نهفته در شعر را به مخاطب منتقل می­کند و باعث ایجاد همگونی در شعر می‌شود. موسیقی شعر یعنی نظام خاصی که در محور افقی و عمودی شعر وجود دارد. موسیقی شعر فارسی در ادوار مختلف بر چهار گونه بوده که عبارتند از: موسیقی بیرونی، موسیقی کناری، موسیقی درونی و موسیقی معنوی. در شعر معاصر بر خلاف شعر کلاسیک، به موسیقی بیرونی و کناری کمتر توجّه شده و در عوض شاعران در راه غنی‌سازی موسیقی شعرشان، بیشتر به موسیقی درونی روی خوش نشان داده­اند. از جمله آرایه­هایی که در موسیقی درونی شعر معاصر کارکرد فراوانی دارد، «تکرار» است؛ یادآوری می‌گردد تمامی آنچه را که آرایه­های لفظی خوانده می­شود، در حقیقت گونه­ هایی از تکرارهای هنری یا واج­آرایی است زیرا وجه مشترک همۀ آنها چیزی جز تکرار واک­ها نیست. تکرار در شعر فروغ از پرکاربردترین آرایه­هاست؛ بنابراین در این پژوهش آن گروه از آرایه­هایی که عناصر سازندۀ آنها بر تکرار واک­ها استوار است، در شعر فروغ مورد بررسی قرار گرفت و نقش این «تکرار» در موسیقی شعر او بررسی گردید. غیر از کارکرد موسیقایی «تکرار» در شعر فروغ، می­توان به کارکردهای دیگری همچون: وحدت شاعر و مخاطب، جان­بخشی به واژگان، برجسته­سازی مضمون، ایجاد مفاهیم تازه، القای حسّ درونی شاعر و توضیح و تفسیر مضمون، ایجاد وحدت لحن و اندیشه، تداوم بخشیدن به فعل یا حالتی، ایجاد مدخل­های متعدد در شعر و حفظ شکل ذهنی آن اشاره کرد.