شناخت و آگاهی از تغییر و تحولات جمعیتی جوامع، لازمه ی هرگونه برنامه ریزی برای آنهاست، چون تمامی جنبه های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی آن جوامع با عدد جمعیت و ویژگیهای ساختاری آن پیوند خورده است. این مقاله با هدف بررسی تحولات جمعیتی بندرترکمن به عنوان یکی از شهرهای کوچک اندام کشور صورت گرفته تا ضمن تحلیل روند این تحولات و بازشناسی علل و عوامل مؤثر در آن، از وضع موجود شناخت بهتری حاصل آید و بستری مناسب برای برنامهریزیهای آتی فراهم گردد. برای دستیابی به این هدف، ابتدا دادههای آماری مربوط به شهر در کل دورههای سرشماری، استخراج و ضمن تهیهی جداول، نمودارهای مربوطه به کمک نرمافزار Excel تهیه گردید سپس به کمک فرمولهای متعدد جمعیتی به تجزیه و تحلیل آنها پرداخته شد. نتایج حاصله نشان میدهد که سیاستهای ملی و گاه بینالمللی بیشترین تأثیر مثبت یا منفی را در رشد و تحول ساختار جمعیتی این شهر بر جای گذاشتهاند. به عبارت دیگر هنوز این شهر به نقش یابی و بلوغ کافی خود نرسیده و تحولات آن همواره در سایهی توجهات دولت مرکزی یا اثرات غیرمستقیم سیاستهای ملی بوده است. هماهنگی رشد جمعیت شهر با سایر نقاط شهری کشور، جوانی جمعیت، روند صعودی نسبت باسوادان، بیکاران و شاغلان بخش خدمات، سیر نزولی نسبت جنسی و نسبت شاغلان به ویژه در بخش صنعت از نتایج دیگر تحقیق است.
