امروزه رشد سریع شهری و آشکارشدن آثار زیانبار آن در بخشهای مختلف زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی از چالشهای اساسی در مسیر توسعه شهرهای ایران ازجمله اراک میباشد. در این میان شناسایی و تقویت شاخصهای پایداری کالبدی که به دنبال ارتقای کیفیت فیزیکی سکونتگاههای انسانی و محیطهای زندگی است از اهمیت بسزایی برخوردار است. پژوهش حاضر با هدف تحلیل چالشهای کالبدی به بررسی جایگاه شاخصهای کالبدی در پهنه فضایی شهر اراک میپردازد.روش تحقیق در این پژوهش، توصیفی - تحلیلی می باشد. ابتدا با استفاده از مطالعات کتابخانهای و اسنادی نظریهها جمعآوری و سپس جهت شناسایی معیارها و زیرمعیارها از روش پرسشنامه که بین 40 نفر از متخصصین شهری توزیع گردیده، استفاده شده است. در این پژوهش 5 معیار اصلی و 22 زیر معیار جهت تحلیل شاخصهای کالبدی شهر اراک مشخص گردید. نتایج نشان میدهد که مناطق مرکزی اراک از نظر توسعه فیزیکی نامناسبترین مناطق هستند. پژوهش حاضر توانسته است بخشی از چالشهای توسعه شهری در یکی از شهرهای صنعتی ایران را بررسی کند. تاکنون در مورد شاخصهای کالبدی شهر اراک و تأثیر آن بر توسعه شهر کمتر مطالعه شده است. نتیجه نهایی مؤید این موضوع است که بخش مرکزی شهر که در واقع بخش قدیمیتر شهر است به لحاظ کالبدی دارای ساختاری قدیمی و شکننده است و این موضوع میتواند تأثیر زیادی بر توسعه پایدار شهر در بخش کالبدی داشته باشد؛ زیرا که این مسئله خود زمینه ساز مشکالتی دیگر مانند؛ سختی حمل ونقل، امنیت پایین، دسترسی سختتر، کمبود امکانات خدماتی میشود و توسعه پایدار این بخش از شهر را ناپایدار می سازد.
