1403/09/19
رضا اسماعیلی

رضا اسماعیلی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
نشانی:
تلفن: 01135302610

مشخصات پژوهش

عنوان
تحلیلی بر مخاطره سیل در مناطق شهری استان مازندران با رویکرد توسعه پایدار
نوع پژوهش
مقاله ارائه شده
کلیدواژه‌ها
سیل، کانال رود، توسعه پایدار، شهرهای مازندران
سال 1400
پژوهشگران رضا اسماعیلی

چکیده

سیل ویرانگر، موجب مرگ و رنج انسانها و سایر موجودات زنده می شود، سبب ویرانی شهرها و سکونتگاهها، ساختمانها، بناهای تاریخی، پل ها، جاده ها و راه آهن می شوند، به مزارع کشاورزی آسیب می رسانند و با شکستن پیوستگی، توسعه را تضعیف می کنند. توسعه پایدار، برای کیفیت بهتر زندگی ( بدون کاهش رفاه) تلاش می کند، اما بلایای ناشی از سیل، آن را به به خطر می اندازد. سیل یکی از مهم ترین مخاطرات طبیعی در استان مازندران است که تقریباً هرساله خساراتی را به مناطق شهری و روستایی و زیرساخت ها وارد می نماید. عوامل متعدی در وقوع سیلابها نقش دارند که در این مقاله کانال های رودخانه ای در مناطق شهری استان مازندران مورد مطالعه قرار گرفته است. از این رو برخی از مهم ترین ویژگی های تغییرات کانال رود شامل تنگ شدگی کانال رود، تنگ شدگی دهانه ی پل ها، واریزه های چوبی بزرگ، کاهش ظرفیت کانال، مستقیم کردن کانال رود، برداشت شن و ماسه، انباشت نخاله های شهری، ساخت و ساز در حریم رود، تغییر شیب کانال، کاهش تراکم زهکشی شهری و افزایش رواناب شهری مورد ارزیابی قرار گرفت. در نهایت عوامل موثر در وقوع سیلاب در مناطق شهری مازندران در سه سطح اهمیت(1، 2و3) دسته بندی شدند. شهرهای قسمت مرکزی مازندران عمدتاً با سیلاب شهری روبرو هستند اما شهرهای واقع در قسمت شرقی (نکا، بهشهر) و غربی (نور، نوشهر، چالوس، تنکابن، رامسر و شهرهای کوچکتر دیگر) علاوه بر سیلاب شهری، سیلابهای متعدد رودخانه ای و سیلابهای ناگهانی هم رخ می دهد. نتایج نشان می دهد که در مجموع عوامل افزایش دهنده رواناب، تغییرات در ویژگیهای کانال ها و شرایط اقتصادی- اجتماعی در وقوع این سیل ها و آسیب پذیری ناشی از آن نقش دارند. لذا وجود یک الگوی مدیریت یکپارچه با مشارکت سازمانها و نهادهای ذیربط و مشارکت ذینفعان می تواند اثرات سوء ناشی از سیلاب را کاهش دهد. در غیر این صورت با مدیریت چندبخشی و موازی همچنان شاهد آثار مخرب سیلاب خواهیم بود.