۱۴۰۴/۰۱/۲۳
رضا آقاپور

رضا آقاپور

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی:
تلفن: ۰۱۱۳۵۳۰۲۶۰۸

مشخصات پژوهش

عنوان
نقد و ارزیابی ترجمۀ آیۀ قصاص (بقره/۱۷۸) بر اساس روایات اهل بیت (ع)
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
ترجمه های قرآن، روایات تفسیری اهل بیت علیهم السلام، آیۀ قصاص، آیه ۱۷۸ سوره بقره..
سال 1402
مجله جستارهای قرآنی و حدیثی مدرس (مطالعات ترجمه قرآن و حدیث سابق)
شناسه DOI
پژوهشگران حبیب اله حلیمی جلودار ، رضا آقاپور ، محمدحسین شیرافکن ، سید مهدی موسوی

چکیده

ترجمه، مهارتی در راستای برگرداندن سخن و انتقال معنای کلام از زبان مبدأ به زبان مقصد است، به گونه‌ای که تمام مقاصد متن اصلی و مبدأ را دارا باشد. برای این منظور و رسیدن به مفهومی نزدیک به زبان مبدأ، خصوصاً در متون مقدسی مثل قرآن، بی‌نیاز از نگاه به قرائن موجود و استمداد از سایر منابع کمکی نیستیم. اختلاف مترجمان معاصر، در ترجمه آیۀ 178 سورۀ بقره (آیۀ قصاص) در دو عبارت ﴿فَاتِّبَاعُ بِالْمَعْرُوفِ﴾ و ﴿فَمَنِ اعْتَدَی بَعْدَ ذَلِکَ﴾ برجسته و دلیل اصلی این اختلافات ناشی از عدم توجه به روایات اهل‌بیت (ع) است. در نوشتار حاضر که به روش توصیفی - تحلیلی سامان یافته، میزان تطابق ترجمه‌های معاصر در ترجمه آیۀ قصاص با بیان اهل‌بیت (ع) ارزیابی ‌شده است. با بررسی روایات تفسیری و ترجمه‌های مربوط، مشخص می‌شود عبارت ﴿فَاتِّبَاعُ بِالْمَعْرُوفِ﴾ با توجه به روایات، ناظر به ولیّ دم است، و معنی آن، تبعیت شایسته ولیّ دم از حقی که در دیه دارد، است، یعنی با قاتل مدارا کند و سخت نگیرد. همچنین عبارت دوم نیز اختصاص به ولیّ دم داشته و منظور از ﴿بَعْدَ ذَلِکَ﴾، تعدّی و زیاده خواهی ولیّ دم بعد از عفو و مصالحه با قاتل است که در برخی ترجمه‌ها، از این بخش معنایی عام و کلی برداشت کرده‌اند.