اتولیت ها یا سنگریزه های شنوایی ساختارهای کلسیمی سختی هستند که بخشی از سیستم شنوایی ماهیان تلئوست محسوب می-شوند. به دلیل تنوع پذیری بالا، اتولیت ها به طور گسترده در شناسایی گونه ها و جمعیت های ماهیان به کار می روند. خانواده گاوماهیان پس از کپورماهیان رتبه دوم را از نظر غنای گونه ای و فراوانی در حوضه جنوبی دریای خزر دارا می باشند. اعضای این خانواده نقش مهمی در زنجیره غذایی جانوران در این منطقه از جمله ماهیان خاویاری و فوک دریای خزر ایفا می نمایند. مطالعات محدودی در زمینه تحلیل ساختار جمعیتی گاوماهیان تا کنون صورت گرفته است. هدف مطالعه حاضر، بررسی تنوعات جغرافیایی در شکل اتولیت گاوماهی شنی خزری Neogobius pallasi، به منظور درک ساختار جمعیتی این گونه می باشد. در مجموع 735 عدد گاوماهی شنی خزری با استفاده از تور ترال کف ویژه از چهار ایستگاه انزلی، نوشهر، بابلسر و امیرآباد صید شد. پس از استخراج اتولیت و تهیه تصاویر دیجیتال با استفاده از استریومیکروسکوپ مجهز به دوربین، شکل اتولیت بین نمونه های ایستگاه-های مختلف بر اساس روش خط پیرامونی ضرایب ریخت سنجی بیضی فوریه مقایسه شد. نتایج حاصل از آزمون PCA بیانگر وجود گروه های فنوتیپی مجزا در نمونه های مورد مطالعه می باشد. تفاوت مشاهده شده بین اتولیت نمونه های ایستگاه های انزلی، نوشهر و بابلسر- امیرآباد احتمال وجود جمعیت های فنوتیپی مجزا از N. pallasi در حوضه جنوبی دریای خزر را تقویت می-نماید. بر این اساس، احتمالا" ریخت سنجی اتولیت به عنوان ابزاری مناسب در تشخیص جمعیت های گاوماهی شنی خزری محسوب می شود.
