1403/09/18

وحید تقی نژاد عمران

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم اقتصادی و اداری
نشانی: بابلسر - پردیس دانشگاه - گروه اقتصاد نظری
تلفن: 01135302554-01135302510

مشخصات پژوهش

عنوان
شهروندی مالی: متخصصین، مردم و سیاست بانکداری مرکزی
نوع پژوهش
کتاب
کلیدواژه‌ها
شهروندی مالی؛ متخصصین، مردم و سیاست بانکداری مرکزی
سال 1402
پژوهشگران وحید تقی نژاد عمران ، مرسده پهلوانیان

چکیده

رویدادهای در جریان بحران مالی ۲۰۰۸ و پس از آن، در میان متخصصین و بیشتر مردم این فهم را بدست داد که کارکرد بانک-های مرکزی سزاوار دفاع نیست: یکم، واکنش اقتصاد با پیش‌بینی متخصصین سازگار نبود، این موجب دودلی پیرامون سودمندی دانش تخصصی شد. بسیاری از مردم به این پندار که آنچه بانک‌های مرکزی انجام می‌دهند تنها فن‌سالارانه است، دیگر باور نداشته و اعتماد خود به متخصصین را از دست داده‌اند و حتی دیگر باوری به جوان‌مردانه بودن این بازی نیز ندارند. دوم، مردم کم‌کم به این پی بردند که در این مسائل بسیار فنی هم موضوعاتی مربوط به مردم عادی وجود دارد؛ برای مثال یک فرد عادی ممکن است در ساخت پل تخصصی نداشته باشد ولی درباره جایی که آن پل ساخته می‌شود و یا چگونگی تامین مالی آن، نظر دارد. دیگر این پندار که تخصص برای اقدام‌های بانک مرکزی مشروعیت می‌آورد با چالش جدی روبرو است. هنگامی‌که شکاف فرهنگی میان سیاست‌گذاران با کسانی که سیاست‌ها بر آنها اثر می‌گذارد به سطح غیرقابل مدیریتی می‌رسد، برآیند آن بحران مشروعیت است. پس مشروعیت بانک مرکزی تنها سیاسی نبوده، بلکه فرهنگی نیز هست. برآشفتگی و نا امیدی مردم از سیاست‌های بانک مرکزی موجب می‌شود که مردم با این سیاست‌ها همراه نشده و آن به شکست می‌انجامد. پس پر کردن این شکاف فرهنگی یعنی برگرداندن مشروعیت بانک مرکزی بایسته‌ای تام است. در این راستا به نظریه‌ای نوین درباره مشروعیت بانک مرکزی نیاز است که هم باورپذیر بوده و هم ارزش باور داشته باشد. کتاب حاضر به روش قوم نگاری که در برگیرنده پژوهشی میدانی در درون بازارهای مالی، با سیاستگذاران مالی، متخصصین و فعالان اقتصادی این حوزه در سراسر جهان در بازه زمانی طولانی است، تضادها درباره مشروعیت بانک مرکزی و فروپاشی پارادایم کهنه که بیشتر ناشی از رویارویی فرهنگی متخصصین پولی با مردمی است که از اقدام‌های آن تاثیر می‌پذیرند، را نشان می‌دهد. کتاب با طرح اندیشه‌ی شهروندی مالی یعنی نقش تازه شهروندان در نگهداری و حکمرانی اقتصاد و همکاری تازه میان متخصصین و مردم سعی دارد به خوانش نوینی از مشروعیت بانک مرکزی برسد که فراتر از «تنها به ما اعتماد کنید، ما متخصصیم و بهتر میدانیم» است. شهروندی مالی آنچه که رئیس پیشین بانک‌ مرکزی هند، عبارت «کالای عمومی جهانی» را برای آن به کار بُرد، ایده‌ای است که درست مانند فرایند مردم‌سالاری از آن همه است. پارادوکس کالای عمومی این است که همه تنها به انداز‌ه‌ای از آن لذت می‌برند که هر کدام به بسندگی در نگهداری آن، از خودگذشتگی داشته باشند. کتاب ترجمه شده برنامه‌ای جامع برای عملی کردن ایده شهروندی مالی در راستای از میان بردن شکاف فرهنگی میان متخصصین و مردم عادی ارایه داد که می‌تواند به بحران مشروعیت بانک مرکزی پایان داده و مشروعیت آن را برگرداند. این کتاب برای همه علاقه‌مندان به مباحث پولی و مالی در رشته‌های اقتصاد، مدیریت مالی و حسابداری می‌تواند بسیار سودمند باشد. همچنین برای درس‌های اقتصاد پولی دوره کارشناسی ارشد و دکتری اقتصاد می‌تواند به عنوان کتاب کمک درسی به کار آید. افزون بر این‌ها، مطالعه این کتاب به نهاد سیاستگذاری اقتصادی کشور همچون بانک مرکزی، وزارت اقتصاد و دارایی در راستای بهبود سیاست‌ها پولی و بانکی پیشنهاد می شود.