1403/09/14

محمدحسن زال

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: 0000-0001-7086-2536
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی و اجتماعی
نشانی: بابلسر . سه راه دانشگاه. پردیس مرگزی دانشگاه مازندران. دانشکده علوم اجتماعی و انسانی
تلفن: 011-35302576

مشخصات پژوهش

عنوان
ساختار و کارکرد در معماری آیینی مازندران؛ مطالعه موردی سقانفارهای فریدونکنار
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
سقانفارهای فریدونکنار، دوره‌ی قاجار، کارکردهای اجتماعی و آیینی، بررسی های باستانشناختی.
سال 1392
مجله فصلنامه مطاعلات توسعه اجتماعی - فرهنگی
شناسه DOI
پژوهشگران محمدحسن زال ، میثم فلاح

چکیده

هدف پژوهش حاضر که داده‌های آن بر اساس مطالعات اسنادی، بررسی‌های میدانی باستان‌شناختی و مصاحبه گردآوری شده، بررسی ساختار و کارکرد سقانفارها در مازندران است. سقانِفار بنایی است چوبی و دوطبقه که بیشتر در بخش مرکزی مازندران و به نام حضرت ابوالفضل(ع) بنا شده‌ است. در پژوهش حاضر، 6 نمونه‌ سقانفار موجود در فریدونکنار بررسی شده‌اند که تمامی آن‌ها به دوران قاجار و بازه‌ی زمانی 1311 تا 1326 ه‌.ق. تعلق دارند. نگارندگان در پژوهش حاضر پس از معرفی داده‌ها، با روش کیفی و تحلیل نظری به تفسیر داده‌ها پرداخته‌اند. نتایج پژوهش حاکی از وجود بیانی نمادین در ساختار و تزیین سقانفارهاست. از منظر اجتماعی، کاربران بنا جوانان هستند. برافراشتگی بنا دارای نسبتی نمادین با سن کاربران و صاحب واقعی بنا یعنی حضرت ابوالفضل(ع) است. نقوش مذهبی و ملی نشانگر تأثیر انگیزه‌های شیعی و جنبه‌های پهلوانی و اسطوره‌ای ایرانی در ساخت سقانفار است. نقشمایه‌های بنا، نمادهایی از زندگی اجتماعی، اقتصاد معیشتی، نگرش‌های آیینی و هویت ملی مردمان منطقه است. هنرمند با کنار هم قرار دادن ماهرانه‌ی این نقوش، قصد انتقال نمادین پیام‌های ملی و مذهبی به مخاطبان عام را داشته و این چیدمان، تنیدگی فرهنگ ملی و نگرش‌های مذهبی مردمان منطقه را نشان می‌دهد.