مجید تفریحی

گونه های جنس Teucrium، گیاهانی پایا، درختچه ای یا بوته ای هستند. برگ های این گیاهان بریده بریده یا صاف بوده و غنی از ترکیبات دی ترپن های neo-clerodane می باشند، بطوری که این ترکیبات به عنوان شاخص شیمیوتاکسونومیک این جنس محسوب می شوند (, 2013 Mahmoudi & Nosratpour). این جنس متعلق به خانواده ی Lamiaceae (Javidnia et al., 2014; Tafrihi et al., 2014; Tafrihi & Nakhaei Sistani, 2017) و زیرخانواده ی Ajugoideae می باشد (Ranjbar et al., 2018). گونه های این جنس، خواص درمانی مختلفی داشته و در طب سنتی رایج در کشورهای مختلف کاربرد فراوانی دارند. سابقه ی استفاده ی درمانی گونه های جنس Teucrium به بیش از 2000 سال می رسد. این جنس بیش از 340 گونه در سراسر جهان دارد. Teucrium، یک جنس از گیاهان شامل بیش از 340 گونه در سراسر نیمکره ی شمالی، اروپا، آفریقای جنوبی، آمریکای مرکزی و جنوبی، آسیای جنوب شرقی ومنطقه ی مدیترانه وخاورمیانه توزیع می شود. (Abdolghaffari et al., 2010 ; Monsef-Esfahani et al., 2010 ; Amirghofran et al., 2010 ; Miri et al., 2011;) و در ایران 13 گونه که تعدادی نیز بومی ایران هستند (Masoudi et al., 2014) .این جنس بزرگ و پلی مورفیک می باشد (Milosevic-Djordjevic et al.,2018). گونه های شناخته شده این جنس، T. chamaedrys، T. montanum و T. polium در درمان اختلالات گوارشی و تنفسی، آبسه، نقرص، بافت ملتحمه، در تحریک تجزیه ی چربی و سلولیت استفاده می شوند و هم چنین دارای اثرات ضد التهابی، آنتی اکسیدانی، ضد میکروبی، ضد دیابت و ضد کرم می باشند (Stankovic et al.,2011 ). عصاره های جدا شده از گونه های Teucrium برای درمان دیابت ، چاقی ، التهاب، درد های شکمی، آرتریت ،روماتیسم، اختلالات قلب و عروق، آرترواسکلروز، عفونت، بیماری های کبدی، بیماری های خود ایمنی، سرطان و چربی و کلسترول بالا استفاده می شود (Miri et al., 2011; Stankovic et al.,2011; Miri & Sharifi-Rad., 2015; Tafrihi & Nakhaei Sistani., 2017). گزارش شده است که گونه های Teucrium غنی از ترکیبات فنولی مانند فلاونوئید ها است(Stankovic et al.,2011; Mahmoudi & Nosratpour., 2013,) . اثر آنتی اکسیدانی عمدتاً به دلیل ترکیبات فنلی (Miri et al., 2011; Stankovic et al.,2011; Masoudi et al., 2014;)مانند فلاونوئیدها (Mahmoudi & Nosratpour., 20