محمد شریفی

ملا محسن فیض کاشانی (1007ق-1091ق)، حکیم، محدّث، فقیه و مفسّر قرآن کریم و صاحب نظر در علوم قرآن است. از آنجا که دارای اندیشه های اخباری گری و بلکه از اقطاب اخباریان است، برخی روایاتِ تحریف نما را پذیرفته و یا تأویل و توجیه کرده است. پذیرفتن برخی روایاتِ وقوع تحریف در قرآن از سوی فیض، ممکن است این ابهام را ایجاد کند که او همانند برخی اخباریان، از قائلان به تحریف قرآن باشد. این پژوهش با روش توصیفی – تحلیلی، انجام شده است؛ به این صورت که دیدگاههای فیض کاشانی را در این موضوع، از آثار گوناگونش استخراج و بررسی کرده و نتایج زیر بدست آمد: فیض کاشانی در عنفوان جوانی به شیوه اجتهاد اصولی به استنباط احکام پرداخته است؛ ولی در اواخر عمر، در فقه و اصول، اخباری و در تفسیر قرآن، اخباری- اصولی و در مجموع، جنبه ی اخباری گری او بر اصولی بودنش غالب بوده است. فیض، قطعاً از مدّعیان تحریف ناپذیری قرآن است و در مواردی که روایات تحریف قرآن را پذیرفته است، منظور وی، وقوع تحریف معنوی در قرآن است. مهمترین دلایل وی در ردّ تحریف قرآن، عبارتند از: 1- بی اعتماد شدن به قرآن در اثر پذیرش نظریه تحریف؛ 2- وجود دو آیه در اثبات عدم تحریف قرآن؛ 3- تعارض روایات تحریف با احادیث عرض