اخباریان را برخلاف تصوّر برخی نباید تنها گرایشی از دانشمندان شیعه در دانش فقه محسوب کرد. دلیل این مدعا آثاری است که این دانشمندان در حوزه ی تفسیر و علوم قرآن به جای گذارده اند. از این رو، جا دارد دیدگاهها و اندیشه های اخباریان، مبانی و پیش فرضهای آنان، پیامدها و آثار آن اندیشه ها در حوزه ی تفسیر و علوم قرآن مورد پژوهش و بررسی قرار گیرد. اندیشه هایی چون: تحریف ناپذیری قرآن، امکان فهم و جواز تفسیر قرآن، منابع فهم و تفسیر قرآن، جامعیت قرآن کریم نسبت به عموم نیازهای مادی و معرفتی بشر، شمول خطابات قرآن نسبت به عامّه ی مکلّفان، حجّیت ظواهر آیات قرآن و همچنین دیدگاههای ایشان در حوزه ی تاریخ قرآن: مانند کیفیت جمع و تدوین قرآن توسط حضرت علی(ع) و دیدگاههای آنان در مباحث اصولی مرتبط با فهم قرآن و به طور کلی، آراء قرآنی اخباریان، قابل نقد و تحلیل است و موضوع پژوهش پیش رو به این موضوعات اختصاص دارد. مکتب اخباری به عنوان گرایشی از دانش شیعی در حوزه های حدیث، فقه، اخلاق و تفسیر یکی از جریانهای فعال و تأثیر گذار در دانش و فرهنگ شیعی بوده است. این مکتب که در طیّ قرنها از اندیشه های ویژه ای برخوردار بوده و حرکات اجتماعی قابل ملاحظه ای را از خود بروز داده است، به التزام و تعصب شدید نسبت به ظاهر همه ی اخبار و روایات معروف گشته و بدین جهت، قائلان به این مکتب به "اخباریان" موسوم شده اند. اخباریان در مقابل اصولیان، در حوزه های مختلفی از علوم ومعارف اسلامی راهی متفاوت طی کرده و با آنان اختلاف عمیق و فاحشی یافته اند. این عالمان که طیفهای گوناگونی را شامل می شوند، اندیشه-های خود را ریشه دار در اصول اصیل اسلام و عالمان کهن شیعه را هم راستا با خود می دانند و باورهای غیر معتقدان به عقاید خویش را مردود می شمارند. با توجه به این که اخباریان، طیفهای متفاوتی را تشکیل می دهند؛ نه می توان تعریف واحد و جامعی از آنها ارائه داد و نه می توان دیدگاه برخی از اخباریان به ویژه اخباریان افراطی را به همه ی آن ها سرایت داد و این اتفاقی است که متأسفانه در برخی نقدها و تحلیل ها روی داده است. به عنوان نمونه برخی تحلیل گران معاصر، «بدگویی از اصولیان» را یکی از پنج ویژگی اصلی اخباریان دانسته اند؛ در حالی که این عقیده را باید به اخباریان افراطی و نه همه ی آنها نسبت داد. از این رو، برای نقد و تحلیل دقیق و علمی این جری
