دین اسلام به عنوان تنها نسخه ی نجات بخش بشر، بر تفکّر، تعقّل و سؤال علمی تأکید فراوان داشته و تفکر را از بالاترین عبادتها شمرده است. در این میان، مناظره به عنوان یکی از بهترین راه ها برای بدست آوردن پاسخ و راه حل، اهمیت زیادی دارد و سؤال و جواب بین طرفین و بررسی نظرات، نکات آموزشی سودمندی به همراه دارد و در کشف حقیقت بسیار کارگشاست. مناظره و پاسخ به پرسش های معاندین و دگراندیشان به وفور در قرآن کریم و سیره معصومان(ع)، وجود دارد و باعث بوجود آمدن یکی از پویاترین شاخه های علوم اسلامی به نام علم کلام شده است که وظیفه اصلی این علم دفاع از دین و مذهب و پاسخ گویی به شبهات دینی و اعتقادی است. دوران حاضر، متأسفانه عصر تفرقه و افتراق مسلمانان و برافروختن آتش جنگهای مذهبی بین مسلمانان شده است. جریان های تفرقه انداز و اختلاف افکن، که موجودیت خود را در اختلاف بین مسلمانان می بینند، موارد اختلافی را پررنگ کرده و با ایجاد سوءتفاهم بین برادران دینی، بذر کینه و نفرت بین امت اسلامی می پاشند. در این برهه ی حساس بر مسلمانان، بخصوص علمای اسلام واجب است که با هم به گفتگو بپردازند، سوءتفاهمات را رفع کرده، در برابر دشمن مشترک جبهه بگیرند و امت واحدی را که خواسته ی حقیقی قرآن و رسول اکرم(ع) است را شکل دهند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی و با استفاده از منابع کتابخانه ای، آداب مناظره از نظر قرآن و روایات و گفتگوی بین مذاهب اسلامی با توجه به نیاز روز و مقتضیات زمان بررسی شده و پیشنهاداتی در راستای وحدت مسلمانان و راههای رسیدن به رأفت و رحمت اسلامی و زندگی برادرانه مسلمانان در کنار هم ارایه شده است
