اتحادیه کمونیستهای ایران یکی از گروه‌های چپ با مشی مائوئیستی بود که در اواسط دهه 1350 درپی ادغام گروه‌های کمونیستی شکل گرفت و یک نشریه سیاسی به نام «حقیقت» انتشار داد. این اتحادیه ابتدا علیه رژیم شاه و سپس علیه جمهوری اسلامی ایران فعالیت می‌کرد و مهم‌ترین وظیفه خود را سازمان‌دهی تشکل‌های پنهان و گسترده انقلابی ایران می‌دانست و بدین ترتیب همه کمونیست‌هایی را که از نظر ایدئولوژیک با آنها همبستگی داشتند به همکاری فراخواند. پژوهش پیش رو درپی پاسخ به این پرسش است که رویکرد اتحادیه کمونیستهای ایران در قبال جریان مذهبی چگونه بوده است؟ این اتحادیه، جریان مذهبی و به طور خاص حزب جمهوری اسلامی را «ارتجاعی» و «کودتایی» توصیف می‌کرد و آن را فاقد مشروعیت می‌دانست. این درک واژگون را می‌توان در روزنامه ارگان این حزب (حقیقت) مشاهده کرد. اتحادیه کمونیستهای ایران از یک‌سو با استفاده از روزنامه حقیقت و انتشار اخبار و تحلیل‌های منفی در مورد نظام، جریان مذهبی و حزب جمهوری اسلامی تلاش کرد تا اعتراضات عمومی را بالا ببرد و از سوی دیگر، با حضور در تظاهرات و فعالیت‌های ضدنظام، سعی در تغییر حکومت داشت. در این مقاله با رویکردی مقایسه‌ای فضای حزب جمهوری اسلامی و اتحادیه کمونیستهای ایران را ترسیم کرده و رویکرد این اتحادیه در مورد نیروهای مذهبی و حزب جمهوری اسلامی را توصیف و تحلیل می‌کنیم. براین اساس پژوهش حاضر با تاکید بر چارچوب مفهومی «مشروعیت» به قیاس جایگاه دو جریان مذهبی و اتحادیه کمونیستهای ایران در آن زمان جامعه ایران می‌پردازد. این مقاله با روش مقایسه‌ای و شیوه گردآوری اسنادی-کتابخانه‌ای انجام خواهد شد.
