گرانی نفت در ابتدای دهه 1350 جدا از نتایج منطقه‌ای و بین‌المللی بر تحولات داخلی کشورهای صادرکننده نفت نیز آثار بسیاری نهاد. این تحولات در داخل ایران نیز بسیار گسترده بود. افزایش قیمت نفت درآمدهای ایران را چندین برابر کرد. اینک به نظر می‌رسید با این حجم از درآمد نفتی ایران بتواند، در پنجمین برنامه توسعه خود، رشد اقتصادی بیشتری را پشت سر بگذارد. اما این اتفاق رخ نداد. برنامه پنجم توسعه اقتصادی در ایران، به نسبت حجم سرمایه و درآمد نفتی ایران در این برهه، یک شکست آشکار بود. بر همین اساس پرسشی که این مقاله به دنبال پاسخ آن است معطوف به چرایی ناکامی اهداف برنامه پنجم توسعه است. مقاله حاضر بر آن است که مفهوم «توازن دوگانه» بتواند چرایی این شکست را تبیین کند. بر اساس این مفهوم توسعه سیاسی و اقتصادی به طور همزمان رخ می‌دهد و اختلال در یکی باعث ناکامی دیگری می‌شود. به عبارت بهتر این دو به مثابه دو بال توسعه همه جانبه‌‌اند. بر اساس مفهوم «توازن دوگانه»، استبداد سیاسی حاکم بر این دوره عملا زمینه ساز شکست برنامه پنجم توسعه اقتصادی شد.
