سید محمد متولی

مقدمه: یکی از عواقب خطرناک پرتوگیریها برای دزهای کم مقدار و طولانی مدت احتمال بروز سرطان می باشدکه بعد از پرتوگیری اولیه ممکن است آشکار شود. با توجه به اینکه حدود 600 نفر در مراکز پزشکی استان گیلان به عنوان پرتوکار مشغول به فعالیت می-باشند، ارزیابی پرتوگیری شغلی آنها موجبات برآورد ریسک شغلی این افراد را فراهم می آورد که از اهمیت بالایی خصوصاً به جهت بهداشت شغلی در استان گیلان برخوردار است. هدف: برآورد میانگین دز موثر سالانه پرتوکاران شاغل در مراکز پزشکی کار با پرتو در استان گیلان در مدت سه سال (1388 تا 1390) و مقایسه با مقادیر جهانی مواد و روشها: پرتوکاران شاغل در مراکز پزشکی کار با پرتوها در استان گیلان بر اساس نوع مراکز کاری خود به سه گروه NM، RT و DR تقسیم شده و دز موثر آنها طی 18 دوره دزیمتری دو ماهه در مدت سه سال اندازه گیری شد. در این پژوهش اندازه گیری ها از نتایج دزیمتری فیلم بج مراکز استخراج شده است. در روش دزیمتری فیلم بج پرتوکاران طی هر دوره دزیمتری، در محیط کاری خود فیلم های مخصوصی را که داخل بج قرار دارد روی سینه نصب می کنند. امکان دزیمتری پرتوهای X و γ در محدوده انرژی keV 10 تا MeV 3 و برای پرتوهای β در محدوده keV 200 تا MeV 2.5 وجود دارد. در نهایت فیلم های پرتو دیده پس از طی فرآیند ظهور و ثبوت، دانسیتو متری شده تا میزان پرتوگیری مشخص گردد سپس اطلاعات جمع آوری شده با استفاده از نرم افزار SPSS مورد تجزیه و تحلیل قرارگرفت. نتایج: مقدار میانگین دز موثر سالانه پرتوکاران طی سه سال بررسی، در گروه های پزشکی هسته ای، رادیوتراپی و رادیولوژی به ترتیبmSv 0.75، mSv 0.18 و mSv 0.06 برآورد گردید. بین مقادیر بدست آمده در گروه های مختلف، تفاوت معنی داری مشاهده گردید. نتیجه‌گیری: به علت نوع فعالیت پرتویی، ریسک شغلی پرتوکاران شاغل در گروه های رادیولوژی، رادیوتراپی و پزشکی هسته‌ای به ترتیب افزایش می‌یابد. البته در مقایسه با مقادیر جهانی، به لحاظ حفاظت در برابر اشعه، وضعیت پرتوکاران شاغل در مراکز پزشکی کار با پرتوها در استان گیلان مطلوب ارزیابی می گردد.