قافیه و ردیف، اصلی ترین ابزار افزایش موسیقی کناری شعر است که در اشعار کلاسیک فارسی و عربی از جایگاه ثابت و ویژهای برخوردار بودهاست. طول ردیف در بیت، گوشنوازی موسیقایی را در متن و لذّت سمعی را برای مخاطب درپی دارد. در این مقاله، علاوه بر معرفی دوبیتی های عامیانۀ مازندرانی، ساختار قافیه و ردیف در دویست دوبیتی عامیانۀ شهرستان سوادکوه، براساس روش توصیفی- تحلیلی، بررسی شدهاست. قافیه در دوبیتی های عامیانۀ مازندرانی و دیگر گویش ها، براساس نزدیکی تلفظ حروف ساخته می شود نه براساس یکسان بودن حرف روی که در شعر کلاسیک فارسی و عربی اصل است. قافیه در 25 درصد از دوبیتی های عامیانۀشهرستان سوادکوه، مثنویگونه است. هممخرجی « ل» با «ر» و «م »با «ن» در قافیهسازی دوبیتی های مازندرانی از بسامد بیشتری برخوردار است. اندکی بیش از یکچهارم دوبیتی های عامیانۀ مازندرانی شهرستان سوادکوه، دارای ردیف هستند و از این میان کمی بیش از یکپنجم دوبیتی ها، ردیفهای فعلی دارند. داشتن ردیف فعلی علاوه بر افزایش موسیقی کناری شعر، در جهتدادن به تخیّل شاعرانۀ شاعر، اصرار، تأکید و تکرارِ او بر موضوع مورد نظر، تأثیرگذار بوده است. از طرف دیگر، فراوانی ردیف فعلی (حدود25درصد) که بر کنش و رفتار ناظر است، بر پویایی و حرکتِ دوبیتی ها دلالت دارد.
