۱۴۰۴/۰۱/۲۱

محسن نورائی

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید: ۰۰۰۰-۰۰۰۲-۹۲۱۶-۳۴۶۹
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده الهیات و معارف اسلامی علامه حسن زاده آملی (ره)
نشانی:
تلفن: ۰۱۱۳۵۳۰۲۶۰۵

مشخصات پژوهش

عنوان
روش شناسی انبیای اولوالعزم در پاسخگویی به شبهات اعتقادی (توحید، نبوت، معاد) در قرآن از منظر علامه طباطبایی
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
انبیای اولوالعزم؛ مناظره؛ مجادله؛ قیاس؛ برهان؛ احتجاج، علامه طباطبایی
سال 1403
پژوهشگران سیده فاطمه میرحسینی کرانی(دانشجو)، محسن نورائی(استاد مشاور)، حبیب اله حلیمی جلودار(استاد راهنما)

چکیده

روش شناسی که از عناوین جدید در علوم مختلف از جمله علوم اسلامی وارد شده است. می‌توان به عنوان الگویی در پاسخگویی به شبهات اعتقادی که در حوزه مسئولیت علم کلام است، به کار برد. از راه‌های مبارزه با بنیاد‌های اعتقادی و تعالیم عملی یک دین، ایجاد شبهه در عقاید مردم و متزلزل ساختن آن عقاید می‌باشد. پاسداری و دفاع از عقاید دینی، نزد انبیا از ارزش بسیار والایی برخوردار است. تنها با ارائه پاسخ صحیح نمی‌توان پاسخگوی موفق بود، بلکه باید با روش‌های مناسب، با این شبهات برخورد نمود تا بتوان تاثیرات آن را خنثی کرد. شبهات را می‌توان از لحاظ هدف و موضوع تقسیم نمود. این اثر بر اساس روش توصیفی و تحلیلی شبهات مطرح شده در قرآن را استخراج کرده و به توصیف و بررسی روش‌های مختلف پاسخگویی به شبهه و تحلیل آن با استفاده از تفسیر المیزان پرداخته و به این سوالات پاسخ داده است که قرآن و انبیا در تعامل با شبهه‌کنندگان مختلف چه روش‌های گفتاری و رفتاری دارند. منظور از شبهه در این نوشتار، شبهات اعتقادی می‌باشد. با بررسی و توصیف شبهات مطرح شده در آیات و تحلیل و تفسیر پاسخ‌های داده شده در المیزان، می‌توان گفت روش‌های مختلفی برای پاسخگویی به شبهات اعتقادی وجود دارد که با توجه به شرایط مختلف زمان انبیا و نوع شبهه و شبهه‌کننده متفاوت می‌باشد و نمی‌توان برای همه شبهه‌کنندگان از یک روش استفاده کرد. به همین دلیل انبیای اولوالعزم از روش‌های متفاوتی از جمله پرسش و پاسخ، مناظره و مجادله و... استفاده می‌کردند و هر کدام از این روش‌ها شیوه‌های خاصی دارد که توجه و عمل به این شیوه‌ها بسیار در امر پاسخگویی حائز اهمیت می‌باشد. به عنوان نمونه مجادله پیامبر اکرم با مشرکان در نفی شرک و بت‌پرستی سوره سبا آیه24 بیان می‌کند بگو: «جرم‌های ما را از شما نمی‌پرسند، و کارکرد شما را از ما بازخواست نمی‌کنند» در این آیه، نمونه روشنی از حسن ادب در مناظره و جدال احسن است و به بهترین روش جدال، خصم را به تفکر وا داشته، و از مرکب غرور و لجاج فرود می‌آورد. نیز مجادله با مشرکان در نفی ولایت و سرپرستی غیر خدا و اثبات توحید و معاد، از همین قبیل است.