مریم مهاجرانی

زمینه و هدف: جلبک اسپیرولینا ) (Spirulina platensisدارای ارزش غذایی و درمانی زیادی است. این مطالعه به منظور تعیین اثر خوراکی جلبک اسپیرولینا بر تغییرات آنزیمهای آنتی اکسیدانی پانکراس موشهای نر نژاد BALB/cدر معرض دوز بالای استامینوفن انجام شد. روش بررسی: در این مطالعه تجربی از 49سر موش نر بالغ نژاد BALB/cدر هفت گروه ششتایی و دوز استامینوفن 600میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن استفاده شد. گروه کنترل تنها رژیم غذایی استاندارد و آب دریافت نمود. گروه شم با محلول نمکی گاواژ شدند. گروههای سوم تا هفتم به ترتیب شامل موشهای تیمارشده با استامینوفن 600میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن؛ پودر جلبک 600 میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن؛ پودر جلبک 300میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن؛ پودر جلبک 600میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن به اضافه استامینوفن و آخرین گروه با پودر جلبک 300میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن به اضافه استامینوفن بودند. در همه گروهها موشها با داروی استامینوفن و پودر جلبک به روش گاواژ به مدت 14روز متوالی تیمار شدند. تمامی حیوانات 24ساعت بعد از دریافت آخرین دوز داروها بیهوش و از قلب آنها خونگیری انجام شد. فعالیت آنزیمهای آنتی اکسیدانی کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز به روش اسپکتروفتومتری اندازهگیری شد. غلظت پروتئین به روش برادفورد تعیین شد. سنجش فعالیت آنزیم کاتالاز با استفاده از آب اکسیژنه انجام شد. میزان شاخص گلوتاتیون اندازهگیری و ظرفیت آنتیاکسیدانی تام به روش FRAPبا احیاء یون +( Fe3فریک) به یون +( Fe2فرو) تعیین شدند. یافتهها: ظرفیت آنتی اکسیدانی تام و سطح گلوتاتیون بافت پانکراس، همچنین فعالیت آنزیمهای کاتالاز و سوپر اکسید دیسموتاز در گروه تیمار شده با جلبک 300میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن به اضافه استامینوفن، افزایش آماری معنیداری نسبت به گروه تیمار شده با گروه استامینوفن اما کمتر از جلبک به تنهایی داشت ( .)P<0.05سطح آنزیم کاتالاز در گروه استامینوفن، کاهش آماری معنیداری نسبت به گروه کنترل نشان داد ( )P<0.05و در گروه جلبک 300میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن به اضافه استامینوفن، افزایش آماری معنیداری نسبت به گروه کنترل و استامینوفن مشاهده شد ( .)P<0.05نتایج آزمایشات در دو گروه همزمان اسپیرولینا و استامینوفن نشان داد که مواد موثره جلبک در دوز 300به همراه استامینوفن بهتر از 600میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن در پاسخ به استرس اکسیداتیو عمل کرده و عملکرد آنتی اکسیدانی آنزیم ها در پانکراس را بهبود میبخشند. نتیجهگیری: مصرف جلبک اسپیرولینا 300میلیگرم بر کیلوگرم وزن بدن به همراه استامینوفن در حدود دوز سمیت آن، با تاثیر بر فعالیت آنزیمها و سیستم دفاعی آنتیاکسیدانی در پانکراس نسبت به حالت طبیعی باعث افزایش و بهبود کارایی آن ها در مقابل تنش اکسیداتیو ناشی از مسمومیت دارو هایی نظیر استامینوفن میگردد