مریم مهاجرانی

آنزیم استیل کولین استراز کاتالیزکننده هیدرولیز پیوند استری انتقال دهنده عصبی استیل کولین است. بیماری آلزایمر با از بین رفتن نورون های کولینرژیک در مغز و کاهش سطح استیل کولین همراه است. هدف اصلی در درمان بیماری آلزایمر، مهار استیل کولین استراز مغز و تقویت سطح استیل کولین می باشد. باتوجه به اینکه مهارکننده های سنتزی استیل کولین استراز دارای عوارض جانبی ازجمله اختلالات دستگاه گوارش می باشند، پیدا کردن مهارکننده های بهتر از منابع طبیعی هدف بسیاری از محققین می باشد. هدف این تحقیق بررسی خصوصیات سینتیکی آنزیم استیل کولین استراز مغز گاو و تأثیر اسانس پوست برخی از مرکبات بر فعالیت این آنزیم است. در این پژوهش آنزیم استیل کولین استراز از مغز گاو با استفاده از روش های هموژنیزاسیون، سانتریفیوژ، رسوب دهی با آمونیوم سولفات و دیالیز در دمای 4 درجه سانتیگراد، به صورت جزئی جداسازی شد. بعد از استخراج فعالیت آنزیم طبق روش المن تخمین زده شد. اسانس پوست میوه های بالنگ، گریپ فروت و لیموشیرین به روش تقطیر با آب و با دستگاه کلونجر استخراج شدند. سپس به وسیله کروماتوگرافی گازی- طیف سنجی جرمی مواد تشکیل-دهنده این اسانس ها شناسایی گردید. میزان اثرگذاری اسانس این مرکبات بر آنزیم استیل کولین استراز در غلظت های 18/0، 54/0، 91/0 و 45/1 میلی گرم برمیلی لیتر بررسی شد. گالانتامین به عنوان کنترل مثبت استفاده شد. در این تحقیق فعالیت ویژه آنزیم استیل کولین استراز جداسازی شده از مغز گاو U/mg 04/0 تعیین شد. pH بهینه آنزیم 5/7 و دمای بهینه آن 45 درجه سانتی گراد بدست آورده شد. مقادیر Km و Vmax آنزیم به ترتیب برابر 021/0 میلی مولار و 012/0 میلی مولاربردقیقه محاسبه شد. نتایج این مطالعه نشان داد که اسانس پوست بالنگ، گریپ فروت و لیموشیرین آنزیم استیل کولین استراز را به ترتیب از طریق مهار مختلط، رقابتی و نارقابتی مهار می کنند. مونوترپن ها بیشترین درصد از محتوای اسانس ها را تشکیل داده و عمده ترین ترکیب شیمیایی موجود در این سه اسانس ، لیمونن بود. ترکیب مشترک دیگر بتا-میرسن بود که درصدهای متفاوتی در این سه اسانس داشت. اسانس لیموشیرین دارای بیشترین مقدار لیمونن (08/81%) بوده و بیشترین درصدمهاری استیل کولین استراز برابر 09/60% را در غلظت 45/1 میلی گرم برمیلی لیتر نشان داد. همچنین انتظار می رود که تفاوت در نوع مهار به