مقدمه: برخی مواد شیمیایی در گیاهان با نقش آنتی اکسیدان شناخته شده اند که دارای اثر مهار همولیز گلبول های قرمز نیز هستند. امروزه مصرف آنتی اکسیدان های سنتتیک به دلیل سمیت آنها محدود و توجه جوامع پزشکی به استفاده و یافتن آنتی اکسیدان های طبیعی معطوف گشته است. گیاهان دارویی که بتوانند از همولیز سلولهای خونی نظیر انچه که در برخی بیماریها وجود دارد ، جلوگیری کنند از اهمیت زیادی برخوردارند. هدف: در این مطالعه اثر عصاره ی متانولی برگ و گوشته گیاه هندوانه ابوجهل، برگ گیاه خاس و برگ و میوه گیاه کرات بر میزان مهار همولیز گلبول های قرمز خون مورد بررسی قرار گرفت. روش بررسی: ابتدا عصاره متانولی از هر گیاه به روش سوکسله تهیه شد. نمونه های خون از افراد سالم تهیه و به دو گروه کنترل و تست تقسیم شد. جهت القای پراکسیداسیون گلبول های قرمز از 2 و ´2 آزوبیس (2 آمیدینو پروپان) دی هیدرو کلرید (mM35) استفاده شد. اثر هر عصاره بر همولیز القایی گلبول های قرمز خون در ده غلظت (μg/mlاز 5 تا 150 )مورد بررسی قرار گرفت. میزان همولیز با اندازه گیری مقدار هموگلوبین آزاد شده از سلول ها در حضور و عدم حضور هرعصاره با استفاده از روش رنگ سنجی در طول موج 540 نانومتر تعیین گردید. نتایج: بیشترین تاثیر بر مهار همولیز گلبول قرمز را عصاره برگ گیاه کرات نشان داد و برای آن g/mlµ 58/5 :IC50، اندازه گیری گردید. بحث: نتایج حاصل نشان می دهد که استفاده از گیاه های کرات و هندوانه ابوجهل به عنوان آنتی اکسیدان طبیعی علاوه بر پیشگیری و یا درمان بسیاری از بیماری ها از جمله سرطان، آترواسکلروز، دیابت و بیماری های کبدی، همچنین در بیماری هایی که پاتوژنز آن پراکسیداسیون لیپید باشد، می تواند قابل مطالعه باشد.
