محمد حسین فاطمی

شناسه دیجیتال (DOR):98.1000/1735-0905.1398.35.109.93.1.1575.1610 هدف از این مطالعه، بررسی اثرهای ضد قارچی دود مایع تولید شده از ضایعات توتون و همچنین شناسایی و اندازه گیری ترکیب های موثره آن بود. ضایعات در کوره در شرایط بدون اکسیژن پیرولیز شد و دود حاصل با استفاده از مبرد خنک شده و تبدیل به دود مایع شد. بررسی اثرهای ضد قارچی دود مایع با استفاده از سه نوع قارچ Rhizoctonia solani، Sclerotinia sclerotiorum و Phytophthora nicotianae که به ترتیب عامل بیماری ساق زخم، پوسیدگی یقه و ساق سیاه توتون می باشند در غلظت های صفر، 250، 500، 1000، 2000 و ppm4000 دود مایع به روش اختلاط با محیط کشت انجام شد. نتایج تجزیه واریانس تاثیر دود مایع بر قارچ ها نشان داد که تاثیر دود مایع، غلظت و اثر متقابل دود مایع بر غلظت روی قارچ ها در سطح احتمال 1% آماری معنی دار می باشد. نتایج مقایسه میانگین تاثیر دود مایع بر قارچ ها نشان داد که نمونه دود مایع حاصل از پیرولیز 25% دمار توتون 75% خرده برگ توتون در غلظت ppm4000 رشد میسیلیوم قارچ های بیماری زای فوق را 100% کنترل می نماید. همچنین دود مایع تولید شده از تیمار بالا در غلظت های پایین نیز رشد میسیلیوم قارچ های Rhizoctonia solani و Sclerotinia sclerotiorum را 100% کنترل نمود. براساس گزارش نتایج تحقیقات، حضور ترکیب های فنولی، اسیدهای آلی و آلکالوئیدی در دود مایع عامل خواص ضد قارچی آن است. بنابراین استخراج این ترکیب ها از دود مایع انجام شده و آنالیز کیفی به وسیله روش کروماتوگرافی گازی اسپکتروسکوپی جرمی (GC/MS) و آنالیزهای کمی برای اندازه گیری فنول کل و ترکیب های آلکالوئیدی با استفاده از روش اسپکتروفتومتری انجام شد. مقایسه نتایج نشان داد که اثرهای کنترلی ترکیب های آلکالوئیدی بیشتر از ترکیب های فنولی و اسیدی در دود مایع تولید شده از ضایعات توتونی است. نتایج این تحقیق نشان از توان بالای دود مایع در مهار زیستی قارچ های بیماری زا دارد.