محمد فرزانگان

اهمیت و جایگاه حقوق مالکیت فکری روز به روز با رشد علمی، اقتصادی، تجاری و صنعتی در هر کشور و نیز سطح جهانی افزایش خواهد یافت. امروزه مبادلات و معاملات تجاری در عرضه محصولات مختلف صنعتی و غیر صعنتی و دستاوردهای علمی حاصل تلاش و زحماتی که خواستگاه آن تفکر و اندیشه نو بشر از جنبه ادبی، هنری، صنعتی و فناوری و تکنولوژی است، بیشترین سهم تولید ناخالص ملی کشورها را به خود اختصاص داده است. هر شخص که با بکار بستن تجارب و دانش خویش با مرارت فراوان در طول زمان به نتایج بکر و جدیدی از طریق ایده نو و در قالب اختراع با تولید محصولات صنعتی و پدیدار ساختن اثر علمی، ادبی، فرهنگی هنری نایل می یابد. مضاف بر دشواری تحصیل این موفقیت، دغدغه حفظ حقوق معنوی آن اثر علمی، اختراع و یا ایده نو برایش مهم و اساسی محسوب می گردد. زیرا قطعا این دستاوردهای منحصر و جدید با انجام مدیریت لازم دارای پیامد مادی نیز می باشد که می تواند حق و امتیاز خاص برای صاحب آن اثر تلقی شود. به همین منظور در حقوق کشورهای مختلف قوانین متعددی در زمینه حمایت از مالک و صاحب اثر علمی، ادبی، صنعتی و تکنولوژی های نوین وضع گردید و اسناد بین المللی زیادی با برپایی همایش ها و یا تدوین مقرراتی از طریق معاهدات و کنوانسیون ها شکل گرفته است. در حقوق ایران نیز مقنن از یکسو از دیر باز نیم نگاهی به این جنبه از حقوق داشته و با وضع قوانینی از گذشته تحت عنوان قانون ثبت علایم تجاری و صنعتی مصوب1304 و متعاقباً قانون ثبت علایم تجاری و اختراعات مصوب 1310 و یا وضع قانون تجارت راجع به نام تجاری در مواد 576 تا 582 و همچنین به تصویب قانون ثبت اختراعات و طرح های صنعتی وعلایم تجاری در سال 1386 در حوزه مالکیت صنعتی اقدام ورزید و از جهت بین المللی به کنوانسیون پاریس در سال1337 پیوست و در سال 1380هم با تصویب مجلس شورای اسلامی به عضویت سازمان جهانی مالکیت فکری در آمد. از سوی دیگر، در زمینه حقوق مالکیت ادبی و هنری در سال 1348 قانون حمایت مولفان، مصنفان و هنرمندان را و در سال1352 نیز لایحه ترجمه وتکثیر کتب و نشریات و آثار صوتی را تصویب نمود و النهایه حمایت لازم را از صاحبان حقوق پدید آورندگان نرم افزارهای رایانه ای در قانون سال1379 تحت همین عنوان پیش بینی وتصویب نموده است و گام موثری در جهت حقوق مالکیت فکری برداشته است. اساتید حقوق نیز با تدوین مقالات وکتب