توسعه و رشد تمدن‌ها از آن جهت که هیچ تمدنی به تنهایی بوجود آورنده‌ی همه‌ی دستاوردهای معنوی و مادی خود نبوده، ناشی از تاثیر فرهنگ آنها بریکدیگر است. حال این تاثیر یا مستقیم یا غیر مستقیم بوده که در این میان حکومت هخامنشی از این امر مستثنی نبوده و علاوه براین که تاثیرات زیادی از حکومت ها و تمدن های کهن پذیرفت، تاثیراتی هم بطور متقابل در برخی سرزمینها گذاشت. در جهان آن دوران تمدن یونان که تا حدود بسیار زیادی در زمان گسترش امپراتوری هخامنشی، استقلال خود را حفظکرد و در رقابتی تنگاتنگ با این امپراتوری قرار گرفت که این رقابت چه از نظر تجاری، نظامی و چه از نظر هنر و معماری، موجب تحولات زیادی در این سرزمینها شد. در همین راستا، حدود 50 سال بعد از شروع ساخت تخت جمشید و در زمان پریکلس، بر روی مصطبه طبیعی آتن با ارتفاع 150 متر، مجموعه بناهای مذهبی ساخته شد. نوشته‌ی حاضر پژوهشی پیرامون بررسی، مقایسه و تطبیق مجموعه بناهای تخت جمشید و آکروپلیس آتن می‌باشد. مطالعات باستانشناسی مجزای بسیاری تاکنون در این دو مجموعه صورت گرفته است. اما تا امروز آن گونه که باید، این دو مجموعه بعنوان دو اثر معماری هم دوره که متعلق به دو تمدن همجوار اما رقیب بوده‌اند، مورد مقایسه و تجزیه و تحلیل قرار نگرفته و برهمکنشهای آنها بر یکدیگر، چه در زمینه علل ساخت و چه در زمینه معماری و تزیینات آن به صورت جامع تاکنون بررسی نشده است. نگارنده بر آن است تا در این پژوهش به بررسی و مقایسه تطبیقی این دو مجموعه پرداخته و ضمن شناسایی تأثیر و تأثرات سبکی و هنری هر یک، به تجزیه و تحلیل آنها بپردازد و تشابهات و تمایزات این دو مجموعه را در قالبی مشخص ارائه نماید.
